อาการบาดเจ็บที่หัวนั้นหมายถึงมีอะไรมากระทบกระเทือนสมอง กะโหลก หรือหนังหัวของคุณ อาการบาดเจ็บเหล่านี้อาจมีหรือไม่มีแผลเปิดก็ได้ ส่วนความรุนแรงก็มีตั้งแต่ช้ำไม่มาก ไปจนถึงเลือดคั่งในสมองกันเลยทีเดียว แค่ตาเปล่าเราไม่สามารถประเมินความรุนแรงของอาการบาดเจ็บที่หัวได้ชัดเจน แต่ไม่ว่าจะเป็นแบบไหนก็อาจร้ายแรงได้ทั้งนั้น [1] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ถ้าคุณรู้จักมองหาสัญญาณบอกอาการบาดเจ็บที่หัวโดยตรวจร่างกายคนเจ็บคร่าวๆ คุณก็จะรู้ได้ว่าคนเจ็บมีอาการบาดเจ็บที่หัว ต้องดูแลรักษาอย่างไรให้เหมาะสม
ขั้นตอน
-
ใครๆ ก็เป็นได้. อาการบาดเจ็บกระทบกระเทือนที่หัวเกิดขึ้นได้กับทุกคนที่เคยหัวชน มีอะไรมาตีหัว รวมถึงการถลอกปอกเปิกต่างๆ หรืออาจเป็นการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุรถยนต์ ตกจากที่สูง ปะทะกับคนอื่น หรือแค่หัวชนเอง ถึงปกติอาการบาดเจ็บที่หัวมักไม่ร้ายแรงถึงขั้นเข้าโรงพยาบาล แต่ก็ควรสังเกตอาการตัวเองหรือคนเจ็บให้ดี จะได้แน่ใจว่าไม่มีอะไรร้ายแรงหรืออันตรายถึงชีวิต [2] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
-
สังเกตอาการบาดเจ็บภายนอก. ถ้าคุณหรือคนเจ็บพบเจออุบัติเหตุหรือเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับหัวหรือหน้า ให้สละเวลาสัก 2 - 3 นาทีมองหาว่ามีบาดแผลหรืออาการบาดเจ็บภายนอกตรงไหนหรือเปล่า [3] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง จะได้รู้ว่ามีอาการบาดเจ็บร้ายแรงที่ต้องรีบรักษาหรือปฐมพยาบาลหรือเปล่า รวมถึงอาการที่อาจลุกลามรุนแรงได้ ต้องเช็คทุกซอกทุกมุมของหัว ทั้งสังเกตด้วยตาและเอามือจับๆ คลำๆ สัญญาณที่บอกอาการบาดเจ็บก็คือ
- มีเลือดออกจากรอยบาดหรือแผลถลอก พวกนี้อาจรุนแรงขึ้นมาได้เพราะแถวๆ หัวมีเส้นเลือดเยอะกว่าส่วนอื่นของร่างกาย
- มีเลือดหรือของเหลวอื่นๆ ไหลออกมาจากจมูกหรือหู
- ใต้ตาหรือหูคล้ำดำ
- มีรอยช้ำเป็นจ้ำๆ
- หัวโน ฝรั่งเรียก “goose eggs” หรือไข่ห่าน [4] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- มีสิ่งแปลกปลอมแทงหรือฝังอยู่
-
สังเกตสีหน้าท่าทาง. นอกจากหัวโนหรือเลือดออกแล้ว ก็ยังมีสีหน้าท่าทางอื่นๆ ที่บอกได้ว่ามีอาการบาดเจ็บที่หัว ถ้ามีอาการต่อไปนี้อาจบาดเจ็บร้ายแรงภายนอกหรือภายในก็ได้ จะเป็นอาการที่แสดงทันทีหรือผ่านไปสัก 2 - 3 ชั่วโมงหรือเป็นวันๆ แล้วค่อยชัดเจนขึ้นมาก็ได้ แต่ไม่ว่าอย่างไหนก็ต้องเข้ารับการรักษาโดยด่วน ให้คุณลองสังเกตตัวเองหรือคนเจ็บดู ว่ามีอาการต่อไปนี้หรือเปล่า
- หายใจติดขัดหรือหยุดหายใจ
- ปวดหัวมาก หรือมากขึ้นเรื่อยๆ
- ทรงตัวไม่อยู่
- หมดสติ
- อ่อนแรง
- ขยับแขนหรือขาไม่ได้
- รูม่านตาขยายไม่เท่ากันหรือการเคลื่อนไหวของตาผิดปกติ
- ชักเกร็ง
- ถ้าเป็นเด็กอาจร้องไห้ไม่หยุด
- ไม่อยากอาหาร
- คลื่นไส้หรืออาเจียน
- เวียนหัว วิงเวียน หรือบ้านหมุน [5] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- หูลั่นชั่วคราว
- ง่วงนอนมาก [6] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
จับตาดูความผิดปกติทางการรับรู้ที่บอกได้ว่ามีอาการบาดเจ็บภายใน. ลักษณะท่าทางภายนอกที่ผิดปกติไปจะสังเกตได้ง่ายที่สุดเวลาบาดเจ็บที่หัว แต่บางทีก็ไม่มีแผลเปิด หัวโน หรืออาการปวดหัวใดๆ เลย [7] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ยังมีอาการอื่นที่น่าเป็นห่วงกว่าเพราะอาจแปลว่าคุณหรือคนเจ็บบาดเจ็บรุนแรงภายใน ถ้าคนเจ็บมีอาการทางสมองต่อไปนี้ละก็ ให้รีบหาหมอทันที
- จำอะไรไม่ได้
- อารมณ์แปรปรวน [8] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- งุนงงสับสน [9] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- พูดช้าหรือติดขัด [10] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- ไวต่อแสง เสียง หรือสิ่งเร้า [11] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ติดตามอาการอย่างใกล้ชิด. สำคัญมากว่าต้องแน่ใจว่าคุณหรือคนเจ็บไม่ได้แสดงอาการว่ากระทบกระเทือนทางสมอง บางทีอาการอาจไม่ชัดเจนหรือไม่ปรากฏจนหลายวันหรือหลายอาทิตย์ผ่านไป เพราะฉะนั้นคุณต้องจับตาดูอาการผิดปกติต่างๆ ของคุณหรือคนเจ็บที่เพิ่งเกิดอุบัติเหตุหรือหัวกระแทกมา [12] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ถามเพื่อนหรือครอบครัวว่าสังเกตเห็นพฤติกรรมที่แปลกไปของคุณหรือเปล่า หรือหน้าตาท่าทางของคุณเปลี่ยนไปไหม เช่น ช้ำเขียวตรงไหน เป็นต้น
โฆษณา
-
รีบไปหาหมอ. ถ้าคุณสงสัยหรือสังเกตเห็นว่าตัวเองน่าจะบาดเจ็บที่หัว ให้รีบไปหาหมอหรือโทรเรียกรถพยาบาลเพื่อรับการรักษา ไม่ให้รุนแรงลุกลามหรืออันตรายถึงชีวิต [13] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- โทรเรียกรถพยาบาลเลยถ้าเลือดออกที่หัวหรือที่น่าเยอะจนน่ากลัว ปวดหัวมากผิดปกติ หมดสติหรือหายใจไม่ออก ชักเกร็ง อาเจียนตลอด อ่อนแรง สับสน รูม่านตาขยายไม่เท่ากัน หรือใต้ตากับหูคล้ำดำ [14] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- หลังเกิดการกระแทกที่หัวอย่างรุนแรงต้องหาหมอภายใน 1 - 2 วัน ถึงจะไม่มีอาการถึงขั้นฉุกเฉินก็เถอะ เล่าคุณหมอให้ละเอียดเรื่องเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และบอกด้วยว่าคุณปฐมพยาบาลอะไรไปบ้าง ไม่ว่าจะกินยาแก้ปวดหรือบรรเทาอาการด้วยวิธีอื่นก็ตาม [15] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- บอกเลยว่าคนที่ช่วยปฐมพยาบาลไม่มีทางบอกได้ชัดเจนเลยว่าอาการบาดเจ็บที่หัวนั้นเป็นชนิดใดและรุนแรงแค่ไหน ต้องเข้ารับการตรวจวินิจฉัยกับคุณหมอที่โรงพยาบาลเท่านั้นถึงจะรู้ได้ว่าคนเจ็บมีอาการบาดเจ็บภายในหรือเปล่า
-
บล็อคหัวไว้อย่าให้ขยับ. ถ้าคนเจ็บยังมีสติ ต้องบล็อคหัวไว้ไม่ให้ขยับระหว่างปฐมพยาบาลหรือรอความช่วยเหลือ ให้ใช้มือประคองหัวคนเจ็บทั้ง 2 ด้านไว้ จะได้ไม่ขยับเขยื้อนจนกระทบกระเทือนกว่าเดิม แถมยังทำให้คุณดูแลรักษาเบื้องต้นได้สะดวกด้วย [16] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ม้วนเสื้อ ผ้าห่ม หรืออะไรก็ได้ที่นุ่มๆ แล้วเอามาประคองหัวคนเจ็บให้อยู่นิ่งระหว่างคุณปฐมพยาบาล
- ให้คนเจ็บอยู่นิ่งที่สุดเท่าที่จะทำได้ พร้อมทั้งยกหัวและไหล่สูงเล็กน้อย [17] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- ถ้าคนเจ็บใส่หมวกกันน็อคหรืออะไรอย่าเพิ่งไปเอาออก ไม่งั้นอาจกระทบกระเทือนกว่าเดิม
- อย่าไปเขย่าตัวคนเจ็บ ถึงเขาจะดูงงๆ หรือหมดสติก็เถอะ แค่แตะเบาๆ ไม่ให้ตัวเขาขยับเขยื้อนก็พอ
-
ห้ามเลือดก่อน. ถึงจะเจ็บหนักหรือไม่หนัก แต่ถ้ามีเลือดไหลก็ต้องรีบห้ามเลือดก่อน ใช้ผ้าพันแผลหรือผ้าอะไรก็ได้ที่สะอาดๆ มาห้ามเลือดที่บาดแผล [18] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- พันแผลให้แน่นพอ เว้นแต่คุณสงสัยว่ากะโหลกแตกด้วย ถ้าเป็นแบบนั้นให้ใช้ผ้าพันแผลสะอาดๆ มาปิดไว้ตรงส่วนที่เลือดไหลก็พอ
- อย่าไปเอาผ้าพันแผลหรืออะไรที่พันไว้ออก ถ้าเลือดไหลซึมออกมา ให้เอาผ้าใหม่แปะทับผ้าเก่าไปเลย ที่สำคัญคืออย่าเอาสิ่งแปลกปลอมออกจากแผลด้วยตัวเอง ถ้ามีเศษอะไรติดอยู่ในแผลเยอะให้ปิดแผลด้วยผ้าพันแผลบางๆ ก็พอ
- ถ้าแผลที่หัวลึกหรือเลือดไหลเยอะ ระวังอย่าไปล้างแผล
-
ดูแลคนเจ็บที่อาเจียน. คนที่บาดเจ็บที่หัวอาจมีอาเจียนด้วย ถ้าคุณบล็อคหัวแล้วคนเจ็บเริ่มอาเจียน ต้องระวังเรื่องสำลักด้วย โดยพลิกตัวคนเจ็บนอนตะแคง จะได้ลดความเสี่ยงเรื่องอ้วกไปจุกหลอดลม [19] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ตอนพลิกตัวตะแคง ต้องประคองหัว คอ และสันหลังของคนเจ็บไว้ให้ดีๆ
-
ประคบเย็นลดปวดบวม. ถ้าคุณหรือคนเจ็บหัวบวมตรงจุดที่ถูกกระแทก ให้บรรเทาอาการโดยประคบเย็นด้วยถุงน้ำแข็ง ช่วยลดการอักเสบและอาการปวดบวมต่างๆ ได้ดี [20] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ประคบเย็นตรงที่ปวดบวมครั้งละ 20 นาที 3 - 5 ครั้งต่อวัน แต่ถ้า 1 - 2 วันแล้วยังบวมไม่หายให้รีบไปหาหมอด่วน ถ้าบวมหนักกว่าเดิมแถมยังมีอาเจียนและ/หรือปวดหัวมากร่วมด้วย ก็ต้องรีบหาหมอทันทีเช่นกัน
- จะประคบเย็นด้วยถุงน้ำแข็ง เจลแพ็ค หรือถ้ามีติดบ้านก็ใช้ถุงผักผลไม้แช่แข็งก็ได้ ถ้าเริ่มเย็นจัดเกินไปหรือรู้สึกเจ็บก็ให้เอาออกก่อน ถ้าเอาผ้าขนหนูหรือผ้าเช็ดตัวมาห่อก่อนประคบเย็นก็ช่วยให้ประคบได้นานขึ้น ไม่เย็นจนเจ็บหรือกัดผิว
-
ติดตามอาการอย่างใกล้ชิด. ถ้าใครมีอาการบาดเจ็บที่หัว ต้องคอยจับตามองติดตามอาการต่อไปอีก 2 - 3 วัน หรือจนกว่าจะถึงมือหมอ จะได้ให้ความช่วยเหลือได้ทันท่วงทีในกรณีที่อาการกำเริบรุนแรงขึ้นมา แถมเวลามีคนดูแลก็ทำให้คนเจ็บสงบและอุ่นใจขึ้นน่าดู
- สังเกตว่าคนเจ็บยังมีสติรับรู้หรือหายใจปกติดีหรือเปล่า ถ้าคนเจ็บหยุดหายใจให้รีบทำ CPR ช่วยชีวิตถ้าคุณรู้วิธี [21] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- พยายามพูดคุยหรือปลอบโยนคนเจ็บ คุณจะได้จับสังเกตด้วยว่าอาการบาดเจ็บมีผลต่อการพูดหรือสมองของเขาหรือเปล่า
- อย่าให้คนเจ็บดื่มแอลกอฮอล์ภายใน 48 ชม. เพราะแอลกอฮอล์จะทำให้คุณแยกอาการผิดปกติต่างๆ ไม่ออก หรือทำให้อาการยิ่งแย่ลง [22] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ถ้าคุณไม่แน่ใจว่าตัวเองหรือคนเจ็บอาการแย่ลงหรือเปล่า ให้รีบไปหาหมอจะดีที่สุด
โฆษณา
คำเตือน
- ห้ามให้นักกีฬาที่บาดเจ็บที่หัวกลับลงสนามเด็ดขาด
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.healthline.com/health/head-injury#Overview1
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-head-trauma/basics/art-20056626
- ↑ http://www.healthline.com/health/head-injury# Symptoms4
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-head-trauma/basics/art-20056626
- ↑ http://www.healthline.com/health/head-injury#Symptoms4
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000028.htm
- ↑ http://www.healthline.com/health/head-injury# Symptoms4
- ↑ http://www.healthline.com/health/head-injury#Symptoms4
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/intracranial-hematoma/expert-answers/head-injury/faq-20058442
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-head-trauma/basics/art-20056626
- ↑ http://www.brainline.org/content/2008/07/signs-and-symptoms.html
- ↑ http://www.brainline.org/content/2008/07/signs-and-symptoms.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/intracranial-hematoma/expert-answers/head-injury/faq-20058442
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-head-trauma/basics/art-20056626
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/intracranial-hematoma/expert-answers/head-injury/faq-20058442
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000028.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-head-trauma/basics/art-20056626
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000028.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000028.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000028.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-head-trauma/basics/art-20056626
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000028.htm
เกี่ยวกับวิกิฮาวนี้
มีการเข้าถึงหน้านี้ 50,763 ครั้ง
โฆษณา