ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
พิษของแมงกะพรุนส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต [1] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล เมื่อแมงกะพรุนต่อยคุณ มันจะปล่อยตะขอขนาดเล็กนับพันไปเกี่ยวผิวของคุณและปล่อยพิษ พิษของมันจะทำให้คุณรู้สึกเจ็บปวดเล็กน้อยและมีผื่นแดงแสบตลอดเวลา ในกรณีที่ไม่พบบ่อยพิษอาจจะทำให้รู้สึกเจ็บปวดทั่วร่างได้ หากคุณหรือคนรู้จักโชคร้ายถูกแมงกะพรุนต่อยเข้า คุณก็สามารถแก้พิษโดยทำตามขั้นตอนด้านล่างนี้ได้
ขั้นตอน
-
รู้ว่าควรจะโทรเรียกรถฉุกเฉินและขอความช่วยเหลือเมื่อไร. พิษแมงกะพรุนส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้องรักษาด้วยยา อย่างไรก็ตาม หากคุณหรือคนที่ถูกต่อยมีอาการตามด้านล่างนี้ ก็ให้ พาไปพบแพทย์ทันที :
- เมื่อคุณโดนพิษมากกว่าครึ่งแขน ครึ่งขา โดนต่อยเป็นบริเวณกว้างตามลำตัว ใบหน้า หรืออวัยวะเพศ [2] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง [3] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- มีอาการแพ้พิษอย่างรุนแรง อาจมีอาการหายใจลำบาก มึนหัว วิงเวียน คลื่นไส้ หรือใจสั่น [4] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- โดนต่อยโดยแมงกะพรุนกล่อง แมงกะพรุนกล่องมีพิษที่แรงมาก พบไปตามชายฝั่งในออสเตรเลีย แถบอินโด-แปซิฟิก และฮาวาย [5] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง มันมีผิวสีฟ้าซีดและมีหัวทรงเหลี่ยม มันสามารถโตจนมีความยาวได้ประมาณ 6 ฟุต (2 เมตร)
-
ขึ้นจากน้ำและทำใจให้สงบ. ออกห่างจากน้ำเพื่อไม่ให้โดนต่อยซ้ำและเริ่มการแก้พิษ ขึ้นฝั่งให้เร็วที่สุดเมื่อโดนต่อย
- เมื่อขึ้นจากน้ำแล้ว พยายามอย่าเกาหรือสัมผัสบริเวณที่ถูกต่อยด้วยมือ เพราะอาจจะยังมีหนวดติดผิวของคุณอยู่ การเกาหรือสัมผัสจะทำให้คุณถูกต่อยเพิ่ม
-
3ล้างบริเวณที่ถูกต่อยด้วยน้ำทะเล. ทันทีที่ขึ้นจากน้ำ ล้างบริเวณที่ถูกต่อยด้วยน้ำทะเล (ห้ามใช้น้ำจืด) เพื่อล้างเศษหนวดหรือเนื้อเยื่อของพิษ [6] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- อย่าใช้ผ้าขนหนูเช็ดหลังล้างเสร็จ เพราะอาจไปกระตุ้นพิษที่ยังเหลืออยู่
-
ราดหนวดแมงกะพรุนด้วยน้ำส้มสายชูประมาณ 30 วินาที. น้ำส้มสายชูสามารถยับยั้งการออกฤทธิ์ของพิษสัตว์ได้หลายชนิด และจะทำให้คุณไม่ถูกพิษจากหนวดเพิ่ม [7] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง วิธีนี้เป็นวิธีแนะนำจากศูนย์อนามัย [8] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- พิษของแมงกะพรุนบางชนิดอาจตอบสนองดีกว่าต่อการใช้น้ำทะเลผสมกับเบกกิ้งโซดา [9] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
โฆษณา
-
อยู่นิ่งๆ ระหว่างที่เอาหนวดออก. หากคุณกำลังอยู่ในอาการช็อค ก็ควรมีใครสักคนโทรเรียกรถฉุกเฉินและพยายามทำให้คุณสงบที่สุดเท่าที่ทำได้ ยิ่งคุณขยับระหว่างที่พยายามเอาหนวดออกมากเท่าไร หนวดก็จะปล่อยพิษมากขึ้นเท่านั้น [10] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- แหนบ มีด หรือแท่งไม้สะอาดสักคู่อาจจะใช้เอาหนวดพิษออกได้ อย่าพยายามถูหรือขูดเอาหนวดออก เพราะจะทำให้หนวดปล่อยพิษมากขึ้น
- อยู่นิ่งๆ เวลาเอาหนวดพิษออก ยิ่งขยับตัวในระหว่างการเอาหนวดพิษออก พิษก็จะยิ่งกระจาย
- หากคุณเกิดช็อก ให้แน่ใจว่ามีคนเรียกรถฉุกเฉินก่อนแล้วและพยายามสงบสติเท่าที่จะทำได้
-
ทิ้งของที่มีการสัมผัสกับเข็มพิษแมงกะพรุน. เพราะคุณอาจเผลอใช้ของเหล่านี้และทำให้ตัวเองโดนต่อยอีกครั้ง
-
3จัดการกับอาการปวดด้วยความร้อน. พอเอาหนวดพิษออก ลดอาการปวดโดยการแช่บริเวณที่ถูกต่อยในน้ำร้อน (แต่ไม่ถึงกับลวก!) ให้น้ำมีอุณหภูมิอยู่ที่ราว 40-45° C เพื่อไม่ให้มันไหม้ จากการศึกษาพบว่าความร้อนจะลดพิษลง และบรรเทาอาการปวดได้ดีกว่าน้ำแข็ง [11] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
เมื่อเอาหนวดออกแล้ว ก็ให้บรรเทาอาการด้วยยาแก้ปวด หรือจุ่มส่วนที่โดนต่อยในน้ำร้อน (แต่อย่าเดือดจนลวก! ). การศึกษาพบว่าความร้อนจะช่วยยับยั้งพิษและบรรเทาความเจ็บปวดได้ดีกว่าน้ำแข็ง [12] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง หากคุณปวดมาก ก็ให้ใช้ยาแก้ปวดในปริมาณที่กำหนด เช่น พาราเซตามอล หรือ ไอบูโพรเฟนโฆษณา
-
อย่าลองแก้พิษแมงกะพรุนด้วยปัสสาวะ. ความคิดที่ว่าปัสสาวะสามารถแก้พิษแมงกะพรุนได้ดีเป็นแค่เรื่องที่บอกต่อกันอย่างผิดๆ และก็ฝังใจคนฟังมากยิ่งขึ้นเมื่อ เพื่อน ชอบนำมาเล่าเป็นมุกตลก [13] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง คุณไม่ควรจะปัสสาวะรดส่วนที่โดนแมงกะพรุนต่อย!
-
อย่าใช้น้ำสะอาดล้างพิษ. คนมักจะโดนแมงกะพรุนต่อยเมื่ออยู่ในทะเลซึ่งเป็นน้ำเค็ม หมายความว่ากระเปาะเข็มมีน้ำเค็มเก็บอยู่ในเซลล์พิษเป็นปริมาณมาก อะไรก็ตามที่เปลี่ยนแปลงน้ำเค็มที่อยู่ในกระเปาะเข็มจะทำให้เซลล์ปล่อยพิษมากขึ้น ดังนั้นคุณควรใช้น้ำเค็มล้างแทนน้ำเปล่า [14] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
อย่าใช้ผงหมักเนื้อแก้พิษ. ไม่มีงานวิจัยไหนยืนยันว่าวิธีนี้ได้ผล และมันอาจจะทำให้อาการแย่ลงกว่าเดิม [15] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
การใช้แอลกอฮอล์ทาผิวโดยตรงอาจส่งผลตรงกันข้าม. เช่นเดียวกับการใช้น้ำเปล่าล้างผิว แอลกอฮอล์อาจทำให้กระเปาะเข็มปล่อยพิษมากขึ้น และคุณก็จะปวดกว่าเดิม [16] X แหล่งข้อมูลอ้างอิงโฆษณา
-
ทำความสะอาดและพันผ้าพันแผลตรงส่วนที่ปวด. หลังจากที่คุณเอาหนวดออกและบรรเทาอาการเจ็บปวดแล้ว ให้ทำความสะอาดส่วนที่โดนต่อยด้วยน้ำอุ่น (ครั้งนี้ไม่จำเป็นต้องใช้น้ำเค็ม เพราะกระเปาะเข็มที่จะทำปฏิกิริยากับน้ำเปล่าถูกเอาออกหมดแล้ว) หากผิวยังมีรอยระคายเคืองอยู่ ให้ค่อยๆ ใช้ผ้าพันแผลปิดบริเวณที่ถูกต่อยและพันด้วยผ้าก๊อซ
-
2รักษาความสะอาดบริเวณที่ถูกต่อย. ทำความสะอาดบริเวณที่ถูกต่อยด้วยน้ำอุ่นและทายาฆ่าเชื้อ เช่น เนโอสปอริน สามครั้งต่อวัน แล้วพันด้วยผ้าพันแผลกับผ้าก๊อซ [17] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ใช้ยาทาเฉพาะที่หรือยาเม็ดแอนติฮิสตามีนบรรเทาอาการคันและระคายเคืองผิว. บรรเทาอาการระคายเคืองผิวด้วยยาเม็ดแอนติฮิสตามีนที่หาซื้อได้เอง หรือใช้ครีมทาเฉพาะที่ที่มีส่วนผสมของไดเฟนไฮดรามีนหรือคาลาไมน์
-
อาการเจ็บจะหายไปในหนึ่งวัน และอาการระคายเคืองจะหายไปในเวลาประมาณสองถึงสามวัน. อาการเจ็บปวดควรจะบรรเทาลงหลังจากเสร็จสิ้นการรักษาประมาณ 5–10 นาที อาการเจ็บปวดควรจะหายไปในเวลาหนึ่งวัน หากหลังจากนี้คุณยังมีอาการปวดอยู่ ให้คุณพบแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางเพื่อรับการรักษาจากมืออาชีพ
- ในกรณีหายาก เข็มพิษของแมงกะพรุนจะทำให้เกิดการติดเชื้อหรือแผลเป็นได้ แต่คนส่วนใหญ่จะไม่มีอาการเหล่านี้ แม้ว่าจะโดนพิษที่รุนแรงเป็นพิเศษก็ตาม
- ในกรณีที่หายากมากๆ จะมีอาการแพ้พิษเป็นสัปดาห์ หรืออาจจะนานสองถึงสามสัปดาห์หลังถูกต่อย [18] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล แผลพุพองและอาการระคายเคืองอื่นๆ อาจจะปรากฏบนผิวโดยไม่รู้ตัว แม้ว่าอาการแพ้โดยทั่วไปจะไม่เป็นอันตราย แต่คุณก็สามารถไปพบแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางโรคผิวหนังเพื่อรับการรักษาได้
โฆษณา
เคล็ดลับ
- คุณอาจจะใช้วิธีการแก้พิษแบบอื่นได้ ขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุนและความรุนแรงของพิษ หากคุณถูกแมงกะพรุนกล่องต่อย เซรุ่มแก้พิษก็อาจจะช่วยจัดการได้ หากพิษทำให้การทำงานของหัวใจผิดปกติ ก็ต้องทำ CPR และฉีดอีพิเนฟริน
- ขอความช่วยเหลือจากยามชายฝั่ง ยามชายฝั่งในท้องที่อาจจะมีประสบการณ์ในการแก้พิษแมงกะพรุน และอาจจะมีอุปกรณ์หรือความสามารถที่จำเป็นในการแก้พิษที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
- ระวังการใช้ผงหมักเนื้อ น้ำส้มสายชู แอลกอฮอล์ และปัสสาวะ งานวิจัยไม่ได้ยืนยันประสิทธิภาพการรักษาของของเหล่านี้ คุณควรจะใช้มันเป็นตัวเลือกสุดท้ายจริงๆ หากคุณเลือกที่จะใช้ ให้ลองรักษาบริเวณเล็กๆ ก่อน หากอาการเจ็บปวดแย่ลงกว่าเดิม ให้หยุดทันทีและรีบไปพบแพทย์ ประสิทธิภาพในการรักษาของผงหมักเนื้ออาจแตกต่างกันไปตามเอนไซม์ที่มีอยู่ในแต่ละยี่ห้อ เอนไซม์ที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดคือปาเปน (เอนไซม์ในมะละกอ) เอนไซม์จะทำลายโปรตีนในกระเปาะเข็มพิษและเปลี่ยนเป็นกรดอะมิโนที่ไม่เป็นอันตราย
- หลายครั้งที่เหยื่อมองไม่เห็นว่าโดนสัตว์อะไรต่อย หากอาการไม่ทุเลาลงหรือแย่ลงกว่าเดิม ให้เข้ารับการรักษาจากแพทย์หลังโดนสัตว์ทะเลต่อย
- แมงกะพรุนกล่องอันตรายมาก มันอาศัยอยู่ในมหาสมุทรแถวออสเตรเลียและบางบริเวณแถวฮาวาย คุณอาจจะไม่มีโอกาสรอดจากพิษของมัน นอกเสียจากว่าคุณจะรีบแก้พิษในทันที พิษของมันจะสร้างความเจ็บปวดมาก หลังจากแก้พิษและเอาเข็มพิษออกแล้ว คุณอาจจะต้องได้รับการผายปอดและนวดหัวใจ หากไม่มีเซรุ่มแก้พิษ คุณอาจจะต้องพันรัดแผลหลังจากที่ทำลายเซลล์พิษแล้ว และนำส่งโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด อย่างไรก็ตาม แมงกะพรุนกล่องไม่ได้มีพิษอันตรายถึงตายทุกชนิด
- การปฐมพยาบาลด้วยน้ำร้อนที่ร้อนที่สุดเท่าที่คุณทนได้จะช่วยบรรเทาอาการปวดได้ชั่วคราว
โฆษณา
คำเตือน
- อย่าทิ้งผงหมักเนื้อไว้บนผิวนานเกิน 15 นาที
- อย่าใช้วิธีรักษาเหล่านี้บริเวณรอบดวงตา ใช้ผ้าขนหนูหรือผ้าสะอาดชุบน้ำซับบริเวณดวงตาแทน
- ไม่ควรใช้น้ำส้มสายชูแก้พิษที่เกิดจากแมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกส (แมงกะพรุนมีพิษอันตรายถึงตาย)
- ห้ามถูเอาหนวดแมงกะพรุนออก เพราะจะทำให้เจ็บยิ่งขึ้น ให้ใช้วิธีดึงออกแทน
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/jellyfish-stings/basics/definition/con-20034045
- ↑ http://www.webmd.com/first-aid/jellyfish-stings-treatment
- ↑ http://www.todayifoundout.com/index.php/2012/05/how-to-treat-a-jellyfish-sting/
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000005.htm
- ↑ http://animals.nationalgeographic.com/animals/invertebrates/box-jellyfish/
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/jellyfish-stings/manage/ptc-20343983
- ↑ http://www.mdpi.com/2072-6651/8/1/19
- ↑ http://www.stjohnnsw.com.au/vinegar-treatment-for-box-jellyfish-stings/
- ↑ http://www.vims.edu/bayinfo/faqs/jellyfish_sting.php
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/jellyfish-stings/manage/ptc-20343983
- ↑ http://www.mdpi.com/2072-6651/8/4/97
- ↑ http://www.mdpi.com/2072-6651/8/4/97
- ↑ http://www.uamshealth.com/?id=11935&sid=1
- ↑ http://www.scientificamerican.com/article/fact-or-fiction-urinating/
- ↑ http://www.uamshealth.com/?id=11935&sid=1
- ↑ http://www.vims.edu/bayinfo/faqs/jellyfish_sting.php
- ↑ http://www.webmd.com/first-aid/jellyfish-stings-treatment
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/jellyfish-stings/basics/complications/con-20034045
โฆษณา
