ถ้าคนรู้จักหรือใกล้ชิดของคุณเป็นโรควิตกกังวล (anxiety disorder) คุณก็คงพอเคยเห็นหรือพอรู้มาบ้าง ว่านี่เป็นโรคที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่ออารมณ์ของคนคนนั้น จนทำเอาเขารู้สึกเหนื่อยล้าไร้ทางสู้ [1] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล คุณมาถูกที่แล้ว เพราะบอกเลยว่ามีหลายวิธีด้วยกันที่คุณช่วยเหลือดูแลคนเป็นโรควิตกกังวลให้ดีขึ้นได้
ขั้นตอน
-
อะไรคือสาเหตุของโรควิตกกังวล. คุณต้องศึกษาให้เข้าใจซะก่อน [2] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง จะได้เข้าถึงและมองโลกจากมุมมองของคนที่เขามีอาการ จะได้รู้ว่าเมื่อไหร่ที่ควรแทรกแซงเข้าช่วย อาจจะลองเลียบๆ เคียงๆ ถึงอดีตอันยากลำบากของเขา อาการเจ็บป่วยที่เขาต่อสู้อยู่ หรือแค่ชวนคุยให้เขาสบายใจขึ้นก็ได้
- ถึงตอนนี้สาเหตุของโรควิตกกังวลจะยังคงไม่แน่ชัด แต่บางปัจจัยอย่างความเจ็บปวดหรือเรื่องกระทบกระเทือนในชีวิตที่ผ่านมา รวมถึงกรรมพันธุ์ก็อาจเพิ่มความเสี่ยงของโรควิตกกังวลได้ [3] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- แต่บางคนก็เป็นโรควิตกกังวลเพราะความเจ็บป่วยบางอย่าง เช่น โรคลำไส้แปรปรวน (irritable bowel syndrome) โรคหัวใจ โรคหอบหืด (asthma) กลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน (premenstrual syndrome) หรือโรคไทรอยด์ [4] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
-
รู้จักโรควิตกกังวลประเภทต่างๆ. โรควิตกกังวลมีด้วยกันหลายประเภท ซึ่งสิ่งกระตุ้นให้อาการกำเริบก็จะแตกต่างกันออกไป คุณต้องสันนิษฐานหรือหาให้เจอก่อน ว่าคนที่คุณพยายามจะช่วยเขาจัดอยู่ในประเภทไหน จะได้รับมืออย่างเหมาะสม [5] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- Agoraphobia: คือโรคกลัวที่ชุมชน หรืออาการกลัวที่โล่ง เป็นโรควิตกกังวลชนิดที่กลัวสิ่งแวดล้อมที่ไม่คุ้นเคย กดดัน หรือรู้สึกว่าตัวเองไร้การควบคุม [6] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- โรควิตกกังวลที่เป็นผลมาจากโรคหรืออาการอื่นๆ เช่น โรคลำไส้แปรปรวน โรคหัวใจ หรือโรคไทรอยด์ กรณีนี้ถ้าคุณรักษาบรรเทาโรคต้นเหตุก่อน ก็จะช่วยเขาคลายความวิตกกังวลลงได้เยอะเลย (เช่น เตือนให้เขากินยาครบถ้วนตามหมอสั่ง)
- Generalized anxiety disorder (GAD) หรือโรคกังวลทั่วไป เป็นประเภทที่วิตกกังวลเกินพอดี เกี่ยวกับแต่ละเรื่องที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน
- โรควิตกกังวลจากการใช้หรือเลิกสารเสพติด ข้อนี้แนะนำให้พาคนที่เป็นไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อเลิกยาหรือบรรเทาอาการอยากยาจะดีกว่า
- โรคแพนิค (Panic disorder): จะมีอาการวิตกกังวลและ/หรือหวาดกลัวรุนแรงมาก ซึ่งจะคงอยู่ประมาณหลายนาที อาการที่พบก็เช่น หายใจติดขัด ใจสั่น (palpitations) และรู้สึกเหมือนตัวเองกำลังตกอยู่ในอันตรายหรือไร้ทางออก [7] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- โรคกลัวการเข้าสังคม (Social anxiety disorder): หวาดกลัวการมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นเกินปกติ คนที่เป็นอาจกังวลเรื่องความคิดและการกระทำของตัวเองมากเกินไป รวมถึงรู้สึกอาย ละอายง่าย และกลัวจะทำเปิ่นหรือขายหน้าต่อหน้าคนจำนวนมาก [8] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
-
ต้องรู้ก่อนว่าโรควิตกกังวลกำเริบแล้วรู้สึกยังไง. สรุปง่ายๆ คือไม่ใช่เรื่องน่าสนุกหรือขำขันเลย ก่อนจะคิดช่วยใครก็ต้องเข้าใจก่อนว่าคนที่เขาเป็นโรควิตกกังวลเขาต้องทนอยู่กับความรู้สึกแบบไหน คุณจะได้ปลอบใจได้ตรงจุด อาการของคนเป็นโรควิตกกังวลก็คือ [9] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- กระวนกระวาย
- รู้สึกไร้ทางสู้ ควบคุมสถานการณ์ไม่ได้
- รู้สึกตกอยู่ในอันตราย
- รู้สึกอ่อนแอ
- เหนื่อยล้า
- จดจ่อกับอะไรไม่ค่อยได้
-
รับฟังอย่างตั้งใจ. ต่างคนก็ต่างปัญหา วิธีการช่วยเหลือก็ต้องแตกต่างกันออกไป บางทีวิธีที่ดีที่สุดก็คือถามเขาเลย (ไม่ว่าจะทางตรงหรือทางอ้อม) ว่าอยากให้คุณช่วยยังไง คุณทำตัวเป็นผู้ฟังที่ดีได้ โดย [10] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- รับฟังอย่างเป็นกลาง เช่น รับคำว่า "เราเข้าใจ" หรือ "อืม"
- ปรับสีหน้าท่าทางของคุณตามอารมณ์ของการสนทนา เช่น ถ้าเพื่อนไม่สบายใจหรือไม่พอใจมาก เวลาคุณบอกว่า "เราเข้าใจ" ก็ต้องฟังดูเห็นใจหรือให้กำลังใจ ไม่ใช่รับคำไปงั้นๆ หรือตื่นเต้นตื่นตัวแบบเฟคๆ (ซึ่งเป็นอะไรที่ตรงกันข้ามกับอารมณ์หดหู่ของเพื่อนมาก)
- ถามคำถามแบบปลายเปิดเข้าไว้ ถ้าคุณอยากรู้ละเอียดขึ้นว่าคุณจะช่วยเขาได้ยังไง แทนที่จะโพล่งออกไปว่า "นี่เครียดอยู่ใช่ไหม?" ให้เปลี่ยนเป็นคำถามปลายเปิดอย่าง "เวลาเจอแบบนี้เรานี่เซ็งเลย แล้วเธอล่ะ เรื่องอะไรที่ทำให้นอยด์หรือเครียดสุดๆ?"
- จดจ่อให้มาก ลืมทุกความกังวลของคุณเองไปก่อน แล้วสังเกตและจดจำแต่ความคิดและความรู้สึกของเพื่อนในเวลานั้น
-
เห็นใจให้มาก. การเห็นใจหรือเข้าอกเข้าใจคนอื่นก็คือการจับสังเกตอารมณ์ของเขา และคิดต่อยอดว่าทำไมถึงเป็นแบบนั้น เขาคิดหรือรู้สึกยังไงอยู่กันแน่ [11] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Greater Good Magazine ไปที่แหล่งข้อมูล คุณเข้าใจความรู้สึกคนเป็นโรควิตกกังวลได้แค่ลอง [12] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- จดจ่อสนใจเขาให้มาก
- คิดถึงเรื่องที่คนทั่วไปก็เคยประสบพบเจอหรือมักคิดเห็นตรงกัน เพราะเราต่างก็เคยเจ็บ กลัว และเครียดเรื่องคล้ายๆ กันมาก่อน พอมาปรับจูนเข้ากับเรื่องของเขาจะได้ทำความเข้าใจและมองจากมุมมองของเขาง่ายขึ้น
- งดแสดงความคิดเห็นหรือตัดสินเขาในมุมมองของคุณ
- แบ่งปันประสบการณ์คล้ายๆ กันของคุณได้ แต่อย่าเยอะจนแย่งซีนเรื่องของเขา เพราะคุณแค่อยากให้เขารู้ ว่าคุณเองก็เคยเจอเรื่องแนวนี้เพราะฉะนั้นคุณเข้าใจความรู้สึกของเขา
-
เฝ้าระวังและสังเกต. ต้องรู้จักจับสังเกตสีหน้าท่าทางเวลาเขาอาการวิตกกังวลกำเริบ คุณจะได้รู้และช่วยเหลือหรือปลอบโยนทัน อาการที่ว่าก็เช่น [13] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- กระวนกระวาย อยู่ไม่สุข
- หายใจหอบถี่
- เหงื่อแตก
- ตัวสั่น
-
อย่าลงทุนลงแรงจนคุณลำบากกายใจ. จำไว้ว่าคุณช่วยเขาได้ แต่ถ้าทำแล้วคุณเดือดร้อนซะเอง แถมเพื่อนหรือคนรู้ใจยังวิตกกังวลไม่หายหรืออาการหนักกว่าเดิม ก็ถึงเวลาต้องตัดใจ
- หรือก็คืออย่าพยายามดันทุรังปรับเปลี่ยนเขา และก็อย่าปล่อยให้การช่วยเขามาเปลี่ยนคุณ เพราะทำแบบนั้นไปบางทีก็ไม่ได้ประโยชน์อะไรขึ้นมา [14] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
โฆษณา
-
เขาทำอะไรใหม่ๆ ดีๆ ให้รีบชม. เช่น ชมเลยถ้าปกติเพื่อนหรือคนรู้ใจของคุณกลัวการเข้าสังคมแต่อยู่ๆ ก็ลุกไปปาร์ตี้แถมเข้ากันได้ดีกับคนอื่น บอกเขาให้ชื่นใจว่าเขาคนใหม่นี่ฮิตติดลมบน ลงรายละเอียดด้วยก็ดี ว่าชอบที่เขาทำอะไร และใครชมอะไรเขาบ้าง [15] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- แบบนี้เพื่อนหรือแฟนคุณจะได้รู้ว่าการเข้าสังคมก็ไม่ใช่เรื่องเลวร้ายอะไร และเอาเข้าจริงเขาก็เป็นดาวเด่นในวงสนทนาได้เหมือนกัน
-
เขาทำพลาด วิตกจริต อย่าวิจารณ์. เพราะยิ่งไปตำหนิคนที่เขาวิตกกังวลจนทำพลาด จะทำให้เขายิ่งเครียดยิ่งพลาดกว่าเดิม ซึ่งจะไม่ได้ประโยชน์อะไรขึ้นมาเลย [16] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ถ้าคุณหัวเสียแถมคันปากอยากวิจารณ์ ให้ปลีกตัวออกจากตรงนั้นไปก่อน แล้วค่อยกลับมาใหม่เมื่อใจเย็นลงแล้ว
- แทนที่จะจดจ่ออยู่กับพฤติกรรมแย่ๆ ของเขา ณ เวลานั้น ให้มองไปข้างหน้าดีกว่า ว่าถ้าเขาเปลี่ยนพฤติกรรมได้ อะไรดีๆ จะเกิดขึ้นบ้าง เช่น แทนที่จะเซ็งว่าเพื่อนเก็บตัวไม่ยอมออกไปเจอใคร ให้ลองพูดว่า "ลองคิดดูสิ ว่าถ้าเธอออกไปงานคืนนี้ อาจจะได้เส้นสายดีๆ แบบไม่รู้ตัวเลยนะ สมัยก่อนเราก็เจอเพื่อนที่เดี๋ยวนี้สนิทๆ จากงานแบบนี้นี่แหละ"
-
แนะนำให้เขาเข้ารับการรักษา. อีกวิธีที่คุณช่วยเขาได้ คือแนะนำให้เขาไปหาหมอเพื่อทำการรักษา [17] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง อธิบายให้เขาสบายใจ ว่าจิตบำบัด การใช้ยา หรือทั้ง 2 อย่างผสมกัน จะทำให้เขาอาการดีขึ้นแน่นอน [18] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- บางทีวิธีการรักษาที่คุณแนะนำก็ต้องแล้วแต่ชนิดอาการของเขาและโรคอื่นที่อาจเป็นสาเหตุ เช่น เขาอาจต้องเลิกสารเสพติดก่อน เป็นต้น ส่วนถ้าเขาเป็นโรคกลัวการเข้าสังคม ก็ต้องรักษากับจิตแพทย์หรือนักจิตบำบัดเป็นต้น
-
เตรียมรับ panic attacks ไว้บ้าง. โรควิตกกังวลบางประเภทอาจมีอาการ panic attacks ร่วมด้วย ซึ่งจะทำให้หายใจลำบากหรือใจสั่น จนทำให้เขาอาจเหมาว่าตัวเองกำลังจะหัวใจวายหรือหมดสติ อาการ panic attacks ถือเป็นอาการที่น่ากลัวมากสำหรับคนเป็นโรควิตกกังวล รวมถึงคุณเองด้วยถ้าไม่รู้จักเตรียมรับมือไว้แต่เนิ่นๆ [19] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- ระหว่างอาการ panic attack กำเริบ เขามักจะไม่มีแรงขยับเขยื้อน ตอบสนอง หรือคิดอ่านได้ตามปกติ แทนที่จะโมโหหรือกลัว ให้คุณรีบปลอบใจเขาให้สงบลง และย้ำกับเขาว่าเดี๋ยวก็จะหายแล้ว
- ถ้าคุณสงสัยว่าอาการของเขาอาจไม่ใช่ panic attack ให้รีบติดต่อขอความช่วยเหลือทางการแพทย์ หรือนำตัวเขาส่งโรงพยาบาลทันที
-
คุณเองก็ต้องทำใจให้สบาย. หาโอกาสใช้เวลาด้วยกันแค่ 2 คนแบบเงียบๆ สบายๆ บ้างก็ดี จะเป็นที่บ้านตอนค่ำๆ ก็ได้ ถ้าออกไปข้างนอกเจอคนเยอะๆ แล้วกลัวเขาเครียด [20] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- อธิบายกันให้ชัดเจนไปเลย ว่าคุณยินดีใช้เวลาร่วมกับเขา ถ้านั่นจะทำให้เขา (และคุณ) รู้สึกผ่อนคลายสบายใจ บางทีวิธีช่วยเหลือดูแลคนเป็นโรควิตกกังวลได้ดีที่สุด ก็คือเข้าอกเข้าใจเขาและรู้จักยืดหยุ่นปรับตัวไปด้วยกันนี่แหละ
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/symptoms/con-20026282
- ↑ http://www.adaa.org/finding-help/helping-others/spouse-or-partner
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/causes/con-20026282
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/causes/con-20026282
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/symptoms/con-20026282
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/agoraphobia/basics/definition/con-20029996
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/panic-attacks/basics/definition/con-20020825
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/social-anxiety-disorder/basics/definition/con-20032524
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/symptoms/con-20026282
- ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/in-the-face-adversity/201111/being-good-listener
- ↑ http://greatergood.berkeley.edu/topic/empathy/definition
- ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/what-would-aristotle-do/201505/how-be-empathetic
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/symptoms/con-20026282
- ↑ http://psychcentral.com/blog/archives/2013/03/28/how-to-support-an-anxious-partner/
- ↑ http://www.adaa.org/finding-help/helping-others/spouse-or-partner
- ↑ http://www.adaa.org/finding-help/helping-others/spouse-or-partner
- ↑ http://www.adaa.org/finding-help/helping-others/spouse-or-partner
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/treatment/con-20026282
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/panic-attacks/basics/definition/con-20020825
- ↑ http://psychcentral.com/blog/archives/2013/03/28/how-to-support-an-anxious-partner/
เกี่ยวกับวิกิฮาวนี้
มีการเข้าถึงหน้านี้ 4,641 ครั้ง
โฆษณา