ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
จริงๆ แล้วการเปลี่ยนสายกีตาร์ก็ไม่ใช่งานที่ซับซ้อนเท่าไรนัก แต่สำหรับมือกีตาร์หัดใหม่ก็อาจจะยังรู้สึกกล้าๆ กลัวๆ ที่จะเปลี่ยนด้วยตัวเองอยู่บ้าง แต่ไม่ว่ามันจะดูน่ากลัวหรือไม่ก็ตาม นี่ก็เป็นทักษะจำเป็นง่ายๆ ที่มือกีตาร์ทุกคนควรจะมีไว้ (หมายเหตุ: วิธีการเปลี่ยนสายกีตาร์ในบทความนี้จะอิงกับการเปลี่ยนสายบนกีตาร์อคูสติกอย่างกีตาร์ทรง “dreadnought” ส่วนกีตาร์ไฟฟ้าจะตั้งสายในวิธีที่ต่างกันบ้างเล็กน้อย และหลายๆ อย่างก็ยังคงใช้หลักการเดียวกันอยู่)
ขั้นตอน
-
เลือกวิธีเปลี่ยนสาย. ปัจจุบันนี้ก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ว่าการเปลี่ยนสายแบบเอาสายออกแล้วเปลี่ยนไปทีละสาย กับการถอดสายเก่าออกหมดทุกสายแล้วเปลี่ยนสายใหม่แบบรวดเดียวนั้นแบบไหนจะดีกว่ากัน ซึ่งจริงๆ ตัวเลือกนี้ก็ขึ้นอยู่กับคุณว่าคุณอยากจะเลือกใช้แบบไหน
- การเปลี่ยนแบบทีละสายนั้นก็เพื่อที่จะให้คุณสามารถคงแรงตึงของคอกีตาร์เอาไว้เหมือนเดิมได้ และก็เพื่อให้ความตึงของสายกีตาร์สมดุลกับระดับความตึงของทรัสร็อด (เหล็กดามคอกีตาร์) นั่นเอง
- การเอาสายเก่าออกทั้งหมดในครั้งเดียวจะทำให้คุณสามารถทำความสะอาดและเช็ดฟิงเกอร์บอร์ดได้แบบง่ายๆ โดยที่ไม่ต้องยกสายขึ้นเพื่อเช็ด ซึ่งฟิงเกอร์บอร์ดนั้นมักจะมีคราบสะสมของความมันจากผิวหนัง และฝุ่นผง (ซึ่งนี่เป็นสิ่งที่จะไปลดทอนโทนเสียงและความกังวานของกีตาร์ได้)
-
เอาสายออก. ผ่อนสายทุกสายจนกว่าสายจะหย่อน จากนั้นใช้คีมตัดมาตัดสาย หรือไม่ก็หมุนลูกบิดผ่อนสายไปจนกว่าสายจะหย่อนจนสามารถดึงออกมาจากตัวยึดสายได้- อุปกรณ์ราคาประหยัดที่เรียกว่า ที่หมุนลูกบิดกีตาร์ (peg winder) ที่มีขายตามร้านขายเครื่องดนตรี/กีตาร์ทั่วไปนั้น ช่วยได้มากสำหรับขั้นตอนนี้
-
ดึงหมุดยึดสายที่หย่องกีตาร์ออก. หมุดยึดสายจะมีลักษะเป็นหัวกลมๆ (ส่วนมากจะเป็นสีขาวหรือไม่ก็สีดำ) ที่ช่วยยึดให้สายกีตาร์ติดอยู่เข้าไปข้างในของตัวกีตาร์ ดังนั้น ให้คุณดึงหมุดออกมาโดยใช้ที่ดึงหมุดยึดสายโดยเฉพาะ ซึ่งก็มีให้เลือกหลายรูปแบบและมีขายตามร้านขายเครื่องดนตรี/กีตาร์ทั่วไป หมุดยึดสายนั้นบางทีก็ค่อนข้างที่จะเอาออกได้ยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าเป็นหมุดที่เพิ่งเปลี่ยนใหม่หรือเป็นกีตาร์ที่เพิ่งซื้อมาใหม่ และในบางครั้งคุณอาจจะต้องดึงออกจากด้านนอกโดยใช้ปากคีมหนีบเพื่อดึงออกมา แม้ว่าวิธีการนี้จะเป็นวิธีที่ยอมรับได้ถ้าหากทำด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ แต่จริงๆ แล้ววิธีนี้ก็ไม่จำเป็นขนาดนั้น
- อีกวิธีหนึ่งก็คงจะเป็นการดันหมุดจากข้างในตัวกีตาร์ โดยใช้ของแข็งๆ อย่างเช่นเหรียญ ช่วยดันออกมา และถ้าคุณดันสายเข้าไปในตัวกีตาร์พร้อมๆ กับการดันหมุดออกมา นั่นก็จะช่วยได้มาก เพราะว่าที่ตรงปลายสายจะมีความอ่อนและ “งัด” ตัวเองออกมากับหมุด และเมื่อหมุดหลุดออกจากสายกีตาร์แล้ว คุณก็จะสามารถดึงมันออกมาจากรูหมุดได้
-
ดึงสายออกมาจากรูหมุดทีละสาย
-
ทำความสะอาดกีตาร์ด้วยก็ได้ ถ้าต้องการ. การทำความสะอาดกีตาร์ก็จะมีตั้งแต่เช็ดที่ลำตัว ฟิงเกอร์บอร์ด ด้านหลังของคอกีตาร์ และหัวกีตาร์ ถ้าเป็นไปได้ให้ใช้น้ำยาทำความสะอาดสำหรับกีตาร์ที่ซื้อได้ตามร้านขายกีตาร์หรือร้านขายเครื่องดนตรีทั่วไป อย่าใช้น้ำยาเช็ดเฟอร์นิเจอร์ น้ำยาเช็ดกระจก หรือน้ำยาทำความสะอาดเครื่องเรือนอื่นๆ เด็ดขาด หากคุณไม่มีตัวเลือกอื่นๆ แล้ว ให้คุณใช้ผ้าชามัวร์หรือไม่ก็ผ้านิ่มไม่มีขนเช็ด ซึ่งน้ำมันที่มาจากมือคุณจะสะสมอยู่บนฟิงเกอร์บอร์ดของกีตาร์จนกลายเป็นคราบขี้ไคลหนาๆ ได้อย่างรวดเร็ว
- หากคุณจำเป็นต้องใช้น้ำในการทำความสะอาดจริงๆ คุณควรหยดน้ำลงบนผ้าในปริมาณที่น้อยมากๆ ชนิดที่ว่าคุณไม่สามารถบอกได้ว่าผ้าของคุณเปียกน้ำ เพราะการใช้น้ำเยอะจนเกินไปอาจจะไปทำลายไม้ที่ไม่ได้เคลือบได้
โฆษณา
-
เตรียมสายชุดใหม่ให้พร้อม. หมุดที่อยู่ปลายสายกีตาร์บางยี่ห้อนั้นจะทำเป็นสีต่างๆ เอาไว้เพื่อกำหนดว่าสายๆ นั้นคือสายที่ต้องจูนด้วยโน้ตตัวไหน
-
เลือกดูว่าจะเรียงลำดับการใส่สายแบบไหน. การเรียงลำดับการใส่สายนั้นมีอยู่หลายทฤษฎี มือกีตาร์บางคนอาจจะเริ่มจากสายเล็กไล่ขึ้นไปหาสายใหญ่ หรือไม่ก็อาจจะเริ่มจากสายใหญ่ไล่ลงไปจนถึงสายเล็ก
- ซึ่งวิธีการที่นิยมกันมากที่สุดก็คือใส่สายที่เล็กที่สุดก่อน จากนั้นก็ใส่สายที่ใหญ่ที่สุด แล้วสลับไปใส่สายที่เล็กที่สุดรองลงมา จากนั้นก็ไปเปลี่ยนสายที่ใหญ่รองลงมาอีก แล้วก็ทำแบบเดิมต่อไปเรื่อยๆ (1, 6, 2, 5, 3, 4) การเปลี่ยนสายในลักษณะสลับไปมาแบบนี้ จะช่วยรักษาแรงดึงจากซ้ายไปขวาบนคอกีตาร์ได้มากขึ้น และทำให้การตั้งสายในภายหลังนั้นมีปัญหาน้อยลง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับกีตาร์เก่า
-
ใส่หมุดปลายสายกีตาร์ลงไปในรูของหมุดยึดสายแล้วใส่หมุดยึดสายทับกลับลงไปอีกครั้ง. คุณควรจะดึงสายเข้ามาด้านในด้วย เวลาที่คุณกำลังใส่หมุดกลับลงไป ซึ่งมันจะช่วยได้มากถ้าคุณดึงสายเข้าหาหัวกีตาร์ให้มีความตึงสักเล็กน้อย เพราะแรงขึงของสายจะช่วยทำให้หมุดยึดสายไม่หลุดออกมา
-
ขึงสายทีละสาย. เมื่อสายอยู่ในรูหมุดยึดสายแล้ว ให้คุณขึงสายไปทางตัวพันสายที่อยู่ตรงลูกบิด แล้วใส่สายเข้าไปในรู จำไว้ว่าคุณต้องหมุนลูกบิดกีตาร์ไปทางขวาเสมอเวลาขึงสายให้ตึง หากคุณหมุนลูกบิดไปในฝั่งตรงกันข้ามของหัวกีตาร์ (ซึ่งเกิดขึ้นเป็นประจำ) นั่นจะทำให้สายกีตาร์ของคุณขึ้นไปอยู่ตรงระหว่างแถวสองแถวของตัวพันสายและสายก็จะพันออกไปทางด้านนอกของตัวกีตาร์แทน
-
ร้อยสายผ่านรูและดึงให้ตึง. คุณจำเป็นต้องผ่อนสายเผื่อเอาไว้เล็กน้อยด้วย เพื่อที่จะได้มีส่วนที่เหลือเอาไว้พันกับตัวพันสาย หากคุณไม่เผื่อเอาไว้ คุณก็จะไม่มีอะไรมาพันสายและสายของคุณก็จะคลายตัวเวลาที่คุณเล่น
- ที่น่าเศร้าก็คือ ขั้นตอนนี้คือขั้นตอนที่เป็นเหมือนกับการลองผิดลองถูกและแต่ละสายก็ทำไม่เหมือนกันด้วย แต่ให้คุณจำไว้เสมอว่า คุณสามารถตัดสายออกเพิ่มได้ทุกเมื่อถ้าคุณเหลือเยอะๆ ไว้ก่อน แต่ถ้าคุณตัดออกไปจนสั้นแล้วคุณจะไม่สามารถเพิ่มความยาวของสายได้อีก
-
ดัดสายขึ้นไป (90° ตั้งฉากกับกีตาร์) และหมุนลูกบิด เพื่อที่สายกีตาร์ของคุณจะได้พันทบรอบไปเรื่อยๆ บนตัวพันสาย. นี่อาจจะเป็นการพันสายที่ดีอย่างหนึ่ง (ย้ำอีกครั้ง ที่หมุนสายกีตาร์นั้นช่วยในขั้นตอนนี้ได้มาก) ดังนั้น ดูให้ดีว่าเวลาที่คุณขึงสาย สายที่พันรอบตัวพันสายนั้นเรียงกันเป็นลำดับต่อกันลงไปเรื่อยๆ และไม่มีรอบพันทับซ้อนกัน ซึ่งนี่จะทำให้สายที่พันอยู่ดูเรียงกันเป็นระเบียบและทำให้สายมีอายุการใช้งานนานขึ้น นอกจากนี้ยังทำให้กีตาร์คุณเสียงไม่เพี้ยนด้วย
- ในขั้นตอนนี้อย่าเพิ่งตั้งสายให้ตรงกับเสียงจริงๆ ของสายนั้น แต่ให้ตั้งให้ต่ำลงกว่าโน้ตจริงประมาณครึ่งเสียงไว้ก่อน เพราะในขั้นตอนนี้สิ่งที่คุณต้องทำก็คือแค่การขึงสายให้เข้าที่เฉยๆ และทำให้สายตึงพอที่จะไม่ทำให้หมุดยึดสายตรงหย่องหลุดออกมาอีก และขั้นตอนนี้ก็ยังไม่ใช่เวลาจริงๆ ของการ “ตั้งสาย” ด้วย
-
ทำวิธีเดิมกับสายที่เหลือ
-
ตอนนี้ให้ตั้งสายกีตาร์ได้แล้ว
-
ใช้คีมตัดลวดตัดสายส่วนที่เกินออกมา เหลือทิ้งไว้แค่ประมาณ 1/8 นิ้ว (1/2 เซนติเมตร) จากตัวยึดสาย. ถ้าตัดให้เหลือน้อยจนเกินไปก็อาจจะทำให้สายที่พันอยู่คลายตัวจนหลุดออกจากตัวยึดสายได้
- การตัดแบบวิธีนี้ใช้เฉพาะกับสายไนลอนที่ใส่กับกีตาร์คลาสสิกที่พันสายด้วยวิธีนี้เท่านั้น สำหรับกีตาร์อคูสติกที่ใช้สายเหล็กนั้นไม่จำเป็นต้องทำตามวิธีนี้ก็ได้
โฆษณา
เคล็ดลับ
- หลังจากที่เพื่งเปลี่ยนสายกีตาร์เสร็จใหม่ๆ ในช่วงแรกๆ คุณอาจจะต้องจูนสายบ่อยสักหน่อย
- หากหมุดยึดสายที่หย่องนั้นดึงออกยากมากๆ คุณอาจจะใช้วิธีคลุมผ้าไว้บนหมุดตัวที่คุณจะเอาออกและใช้คีมหนีบดึงหมุดตัวนั้นออกมา วิธีนี้จะป้องกันไม่ให้หมุดยึดสายของคุณมีรอยที่ดูเหมือนว่าเกิดจากการดึงด้วยคีมหนีบซ้ำๆ
- มีอีกวิธีหนึ่งที่จะสามารถช่วยดึงหมุดออกมาได้ก็คือการใช้ช้อนชาเล็กๆ งัดหมุด โดยให้คุณวางก้นช้อนลงบนหย่องเพื่อเตรียมงัดหมุด โดยให้ปลายช้อนอยู่ตรงขอบของหมุด จากนั้นใช้แรงกดลงไปที่ด้ามจับเล็กน้อยเพื่องัดหมุดขึ้นมา คุณอาจจะรองปลายผ้าขนหนูไว้ที่ระหว่างหย่องและช้อนด้วยก็ได้ หากคุณอยากจะทำสิ่งนี้แบบระมัดระวังจริงๆ
- อีกวิธีหนึ่งในการดึงหมุดยึดสายที่หย่องออกก็คือ การใช้เชือกรองเท้าเก่าที่เป็นแบบกลมๆ โดยให้คุณผูกเชือกเป็นห่วงแล้วเอาไปครอบไว้ที่หมุด เช็คดูว่าห่วงของเชือกมัดพอดีกับหมุดและหย่องแล้วหรือยัง จากนั้นก็ดึงห่วงให้แน่นๆ ด้วยการดึงปลายเชือกทั้งสองข้าง วิธีนี้จะทำให้คุณสามารถดึงหมุดออกมาได้ภายในระยะเวลาสั้นๆ โดยที่ไม่มีความเสียหายใดๆ เกิดขึ้นกับกีตาร์ด้วย ซึ่งถ้าหากคุณใช้ที่ดึงหมุด ก็อาจจะสร้างรอยตำหนิได้
- หลีกเลี่ยงการตัดสายกีตาร์ด้วยการดึงส่วนที่เหลือของสายออกมาด้วยความรวดเร็วโดยการใช้ปิ๊ก แต่ให้คุณใช้นิ้วโป้งและปิ๊กที่วางอยู่บนส่วนล่างของนิ้วชี้จับสายเอาไว้ แล้วดึงออกมาด้วยความเร็ว วิธีนี้จะทำให้สายส่วนที่เกินมาขดตัวและเมื่อขดตัวแล้วก็ไม่จำเป็นต้องตัดให้ขาด
- เพื่อที่จะเหลือสายเอาไว้พันให้ได้รอบที่เหมาะสมบนตัวพันสาย คุณอาจจะใช้วิธีสอดนิ้วมือสี่นิ้วที่เฟรต 12 ให้อยู่ตรงกลางระหว่างเฟรตบอร์ดและสายกีตาร์เส้นที่คุณกำลังจะใส่ก็ได้
โฆษณา
คำเตือน
- คุณไม่จำเป็นต้องถอดหมุดยึดสายจากข้างในของตัวกีตาร์ เพราะที่ดึงหมุดยึดสายนั้นมีช่องที่บากเอาไว้เป็นครึ่งวงกลมไว้สำหรับสไลด์เข้าไปข้างใต้หมุด เพื่อที่เราจะได้สามารถดึงหมุดออกมาได้ง่ายๆ
- เวลาใส่สาย เช็คดูให้ดีว่าคุณไม่ได้ดึงสายตึงจนเกินไปและผ่อนเผื่อเอาไว้ด้วย เพราะไม่งั้นเวลาที่คุณหมุนลูกบิด สายกีตาร์คุณอาจจะขาดได้
โฆษณา
สิ่งของที่ใช้
- คีมตัดลวด
- สายกีตาร์
- ที่หมุนลูกบิดกีตาร์
- ผ้านิ่มแบบไม่มีขน
- กีตาร์
โฆษณา
