Pdf downloaden
Pdf downloaden
Volgens deskundigen is artritis een veel voorkomende aandoening. Het veroorzaakt meestal zwelling of gevoeligheid in een of meer van de gewrichten, samen met pijn en stijfheid. [1] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Er zijn verschillende soorten artritis, maar onderzoek heeft aangetoond dat de twee meest voorkomende vormen artrose (OA) en reumatoïde artritis (RA) zijn. Artrose treedt op wanneer het kraakbeen in je gewricht erodeert, terwijl reumatoïde artritis een chronische auto-immuunziekte is. [2] X Betrouwbare bron National Health Service (UK) Ga naar de bron Aangezien artritis steeds erger kan worden, is het het beste om medische behandeling te zoeken zodra je de symptomen herkent. Met een behandeling is de kans groter dat je de aandoening onder controle kunt krijgen.
Stappen
-
Let op eventuele gewrichtspijn. Gewrichtspijn is het meest kenmerkende symptoom van alle soorten artritis. [3] X Betrouwbare bron Arthritis Foundation Ga naar de bron Je zou pijn kunnen opmerken na het sporten of het intensief gebruiken van gewrichten, wat het geval is bij artritis door 'slijtage' (OA), of 's ochtends bij het opstaan en na periodes van rust, wat kenmerkender is voor RA.
- Artritische pijn wordt meestal beschreven als dof, pijnlijk en/of kloppend. De meer destructieve vormen van artritis kunnen ook scherpe, stekende pijn veroorzaken.
- Artritische pijn begint meestal mild, en wordt dan geleidelijk aan erger. De pijnniveaus van OA verergeren geleidelijk, terwijl sommige echt ontstekingstypes (zoals jichtaanvallen) plotseling zeer pijnlijk worden.
-
Let op zwelling van gewrichten en roodheid. Hoewel de term artritis letterlijk gewrichtsontsteking betekent, gaat het bij sommige types om veel meer zwelling dan bij andere. In het algemeen leidt de slijtage van OA niet tot veel zwelling of roodheid. RA daarentegen gaat gepaard met veel zwelling en roodheid, omdat het immuunsysteem van het lichaam de weefsels van het gewrichtskapsel (synoviale membraan) aanvalt. [4] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Jicht gaat ook vaak gepaard met veel ontsteking als gevolg van de afzetting van scherpe urinezuurkristallen binnen gewrichtskapsels, met name van de grote teen.
- Artritis psoriatica (PsA) is een vorm waarbij het immuunsysteem gewrichten aanvalt, daarom is het geclassificeerd als een auto-immuunziekte, en zijn zwelling en roodheid opvallender.
- RA veroorzaakt niet alleen ernstige ontstekingen in de aangetaste gewrichten (meestal van de handen en polsen), maar ook (hetzij minder ernstig) in het hele lichaam.
- Het niet kunnen verwijderen van een ring van een vinger is een teken van zwelling in de gewrichten van de handen.
-
Let op stijfheid van gewrichten. Stijfheid is een ander, veelvoorkomend vroeg teken van vrijwel alle soorten artritis. [5] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron Het is het onvermogen om gewrichten vrij te bewegen door pijn, zwelling en/of een zekere mate van gewrichtsvernietiging. Samen met stijfheid, kun je het ook voelen of horen kraken als je gewrichten beweegt na periodes van inactiviteit, vooral in geval van OA.
- In beginsel heeft stijfheid meestal geen verminderd bewegingsbereik tot gevolg, maar is het wel een teken dat er een probleem is in het gewricht dat waarschijnlijk zal verergeren.
- Stijfheid en andere symptomen komen meestal maar aan één kant van het lichaam voor bij OA en jicht, terwijl beide kanten typisch betrokken zijn bij auto-immuunziekten, zoals RA en PsA. [6] X Betrouwbare bron Arthritis Foundation Ga naar de bron
- Stijfheid is meestal erger in de ochtend bij RA en PsA, maar aan het eind van de dag bij OA.
-
Let op ongewone vermoeidheid. Vermoeidheid (extreme vermoeidheid) kan een ander vroeg teken zijn van sommige soorten artritis, maar niet alle. [7] X Bron De auto-immuuntypen (RA en PsA) hebben de neiging om ontstekingen en andere problemen in het hele lichaam te veroorzaken, niet alleen individuele gewrichten. Als zodanig raakt het lichaam vermoeid en uitgeput van pogingen om alle ontstekingen te bestrijden. Chronische vermoeidheid kan een negatieve invloed hebben op emoties, stemming, geslachtsdrift, oplettendheid, creativiteit en productiviteit.
- Vermoeidheid door RA en PsA kan ook worden geassocieerd met een slechte eetlust en gewichtsverlies.
- Andere soorten artritis, zoals OA, kunnen leiden tot chronische vermoeidheid als de gewrichtspijn ernstig genoeg is om je slaap- en eetpatronen aanzienlijk te beïnvloeden.
Advertentie
-
Let op een verminderd bewegingsbereik. Naarmate pijn, ontsteking, stijfheid en/of schade in de gewrichten toeneemt, begin je uiteindelijk het vermogen te verliezen om ze normaal te bewegen. Als zodanig is verminderd bereik van de beweging (beperkte beweging) een gemeenschappelijk teken van geavanceerde artritis en een van de belangrijkste oorzaken van de handicap. [8] X Bron Je bent mogelijk niet in staat om zover voorover te buigen of bent niet zo flexibel meer als je ooit was.
- Afname van bewegingsbereik verloopt langzaam en geleidelijk bij OA, door slijtage van het kraakbeen waarbij uiteindelijk de botten met elkaar in contact komen, en als er zich botuitsteeksels (osteofyten) vormen.
- Bij RA en PsA is het bewegingsbereik vaak afhankelijk van de mate van gewrichtszwelling, die kan komen en gaan. Na verloop van tijd zijn RA en PsA echter destructief voor het kraakbeen en beperken ze de gewrichtsbeweging ernstig.
- Septische artritis wordt veroorzaakt door een infectie in het gewricht en wordt gekenmerkt door plotselinge, hevige pijn en moeite om gebruik te maken van het aangetaste gewricht. Dit type infectie kan een gewricht snel vernietigen -- binnen weken. [9] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
-
Let op plotselinge zwakte. Zwakte komt voor samen met progressieve pijn en een verminderd bewegingsbereik in de gewrichten. De zwakte kan meer te wijten zijn aan het proberen te voorkomen van pijn of aan de vernietiging van de integriteit van het gewricht. Bovendien leidt een gebrek aan lichaamsbeweging (zoals bij artritispatiënten) tot verlies van spierweefsel, wat leidt tot krachtverlies. [10] X Betrouwbare bron PubMed Central Ga naar de bron Je merkt wellicht dat je niet zoveel kunt tillen of lopen als je ooit kon. Je grijpkracht en handdruk zijn mogelijk niet zo stevig meer.
- Spieratrofie (krimpen en krachtverlies) komt vaak voor in de spieren die de artritische gewrichten omringen.
- Zwakke spieren en gewrichten voelen onstabiel aan en schudden of trillen meestal een beetje wanneer ze zwaarder worden belast.
- Progressieve zwakte gaat gepaard met verlies van behendigheid, beweeglijkheid en coördinatie. Als je artritis in je handen hebt, voel je je misschien onhandig en laat je vaak dingen vallen.
-
Let op eventuele gewrichtsmisvormingen. Gewrichtsmisvorming of deformatie komt uiteindelijk voor bij alle vormen van artritis, hoewel het zich bij bepaalde vormen sneller kan ontwikkelen en meer opvalt. RA is berucht vanwege de ernstige misvorming in de handen en voeten van gewrichten, omdat de ontsteking leidt tot erosie van kraakbeen en bot, evenals het loskomen van ligamenten. [11] X Bron Op de lange termijn, is RA destructiever dan vrijwel alle andere soorten en raken mensen er het meest door gehandicapt.
- OA kan ook leiden tot gewrichtsmisvorming, maar niet de extreme afwijkingen die kenmerkend zijn voor RA. [12] X Bron
- Als je knobbels (nodules) opmerkt (grote, gevoelige hobbels) in de buurt van je gewrichten, dan is dat waarschijnlijk een teken van RA. Nodules komen voor in 20-30% van de RA-gevallen, meestal in de handen, voeten, ellebogen en knieën. [13] X Bron
-
Let op veranderingen van de huid. Een ander teken van artritis in een laat stadium heeft te maken met huidveranderingen. [14] X Bron Naast mogelijke knobbels, veroorzaken RA en PsA vaak karakteristieke veranderingen in de huidtextuur en huidskleur, zowel in de buurt van pijnlijke gewrichten als op verre locaties van het lichaam. RA heeft de neiging om de huid er roder uit te laten zien, voornamelijk door de zwelling van kleine bloedvaten onder het huidoppervlak (vasculitis genoemd).
- In tegenstelling daarmee gaat PsA meestal gepaard met psoriasis, de vorming van dikke, zilverachtige schubben en jeukende, droge, rode vlekken. [15] X Betrouwbare bron Mayo Clinic Ga naar de bron
- Jicht-aanvallen gaan meestal gepaard met knapperige formaties op de huid in de buurt van het pijnlijke gewricht.
- Alle soorten artritis die een aanzienlijke zwelling en ontsteking met zich meebrengen, verhogen de warmte onder de huid en kunnen het een leerachtig gevoel en uiterlijk geven.
Advertentie
-
Begrijp wat OA is. Artrose (OA) is de meest voorkomende vorm van artritis en wordt veroorzaakt door de geleidelijke slijtage van de gewrichten als gevolg van overmatig gebruik, obesitas en / of gewrichtsletsels. [16] X Betrouwbare bron Arthritis Foundation Ga naar de bron OA gaat niet gepaard met veel ontsteking en kan vaak worden beheerd door af te vallen, activiteiten/oefeningen af te wisselen vriendelijker zijn voor gewrichten en het aanpassen van je dieet (minder suiker en conserveringsmiddelen, meer water en verse producten).
- OA heeft meestal invloed op gewichtdragende gewrichten, zoals de knieën, heupen en ruggengraat, hoewel OA ook veel in de handen voorkomt.
- OA wordt gediagnosticeerd door een lichamelijk onderzoek en röntgenfoto's. Het afslijten van kraakbeen en de ontwikkeling van kleine botsporen zijn kenmerkend voor OA op röntgenfoto's.
- De behandeling van OA draait om veranderingen in levensstijl en het inzetten van niet-steroïdale ontstekingsremmers, zoals ibuprofen, of pijnstillers zoals paracetamol.
-
Leer meer over RA. Reumatoïde artritis (RA) komt lang niet zo vaak voor als OA, maar in de afgelopen decennia wat vaker voor te komen. Wat het veroorzaakt is een beetje een mysterie, maar het is verondersteld dat het immuunsysteem verward raakt en weefsels en andere delen van het lichaam per ongeluk aanvalt -- ook beschreven als een overactief immuunsysteem. [17] X Betrouwbare bron Arthritis Foundation Ga naar de bron RA wordt gekenmerkt door veel ontsteking en pijn, die kan komen en gaan.
- RA beïnvloedt het lichaam meestal bilateraal -- dezelfde gewrichten aan beide zijden van het lichaam op hetzelfde moment.
- RA lijkt meer een genetisch verband te hebben, dus als je naaste familieleden het hebben, heb je veel meer kans om het te ontwikkelen.
- Vrouwen hebben veel meer kans om RA te ontwikkelen dan mannen.
- In tegenstelling tot OA, kunnen kinderen getroffen worden door RA -- juveniele idiopathische artritis of JIA genoemd.
- RA wordt gediagnosticeerd door een lichamelijk onderzoek, röntgenfoto's en een bloedtest. Ontsteking en gewrichtsvervorming zijn kenmerkend voor RA op röntgenfoto's. Tussen 70-80% van de mensen met RA wordt positief getest op een marker in hun bloed genaamd 'reumatoïde factor'. [18] X Bron
- De behandeling van RA draait om het nemen van sterke NSAID's, evenals disease-modifying anti-reumatic drugs (DMARD's) en biologische respons modifiers (biologics).
-
Verwar jicht niet met OA of RA. Jicht wordt veroorzaakt door hoge niveaus van urinezuur in het bloed door een dieet dat rijk is aan purine. [19] X Betrouwbare bron Arthritis Foundation Ga naar de bron Hoge niveaus van urinezuur slaan uiteindelijk neer in het bloed, en vormen daarbij scherpe kristallen, die worden afgezet in en rond de gewrichten. De scherpe kristallen zorgen al snel voor veel ontstekingen en hevige pijn, meestal in de grote teen, maar ook in andere gewrichten van de voeten, handen en ledematen. Jichtaanvallen zijn meestal van korte duur (een paar dagen), maar kunnen regelmatig terugkeren.
- Urinezuurkristallen kunnen knapperige klonten of knobbeltjes vormen, die tophi worden genoemd, rond aangetaste gewrichten, die soms lijken op RA.
- Purinerijke voeding omvat orgaanvlees (lever, nieren), spek, schelpdieren, sardientjes, ansjovis, kip en jus. Te veel bier en rode wijn kan ook jichtaanvallen veroorzaken.
- Jicht wordt gediagnosticeerd door een lichamelijk onderzoek, dieetgeschiedenis, röntgenfoto's en een bloedonderzoek. Mensen met jicht hebben een hoog urinezuurgehalte in hun bloed (hyperurikemie genoemd).
- De behandeling van jicht is gericht op kortdurend gebruik van NSAID's of corticosteroïden, evenals colchicine (Colcrys). Preventie op lange termijn is gebaseerd op dieetveranderingen.
Advertentie
Tips
- Af en toe zullen ontstoken gewrichten warm aanvoelen door de ophoping van vocht.
- Het is mogelijk om aan meerdere soorten artritis tegelijk te lijden.
- Het is bewezen dat een gezond lichaamsgewicht het risico op het krijgen van jicht en artrose verlaagt.
- Het beschermen van je gewrichten tegen verwondingen of repeterende bewegingen kan het risico op artrose (osteoarthritis) verminderen.
Advertentie
Waarschuwing
- Als je vermoedt dat je artritis hebt, neem dan zo snel mogelijk contact op met je zorgverlener. Vroegtijdige diagnose en ziektemodificerende medicijnen kunnen het verloop van sommige vormen (zoals reumatoïde artritis) veranderen.
Bronnen
- ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/arthritis/symptoms-causes/syc-20350772
- ↑ https://www.nhs.uk/conditions/arthritis/
- ↑ http://www.arthritis.org/living-with-arthritis/pain-management/understanding/types-of-pain.php
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/arthritis/symptoms-causes/dxc-20168905
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/arthritis/symptoms-causes/dxc-20168905
- ↑ http://www.arthritis.org/living-with-arthritis/pain-management/understanding/types-of-pain.php
- ↑ http://www.medicinenet.com/rheumatoid_arthritis_early_symptoms/article.htm
- ↑ http://www.hopkinsarthritis.org/arthritis-info/rheumatoid-arthritis/ra-symptoms/
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bone-and-joint-infections/symptoms-causes/dxc-20166654
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3435919/
- ↑ http://www.medicinenet.com/rheumatoid_arthritis_early_symptoms/page12.htm
- ↑ http://www.hopkinsarthritis.org/arthritis-info/rheumatoid-arthritis/ra-symptoms/
- ↑ http://www.hopkinsarthritis.org/arthritis-info/rheumatoid-arthritis/ra-symptoms/
- ↑ http://www.hopkinsarthritis.org/arthritis-info/rheumatoid-arthritis/ra-symptoms/
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/psoriasis/basics/definition/con-20030838
- ↑ http://www.arthritis.org/living-with-arthritis/pain-management/understanding/types-of-pain.php
- ↑ http://www.arthritis.org/living-with-arthritis/pain-management/understanding/types-of-pain.php
- ↑ http://www.hopkinsarthritis.org/arthritis-info/rheumatoid-arthritis/ra-symptoms/
- ↑ http://www.arthritis.org/living-with-arthritis/pain-management/understanding/types-of-pain.php
Over dit artikel
Deze pagina is 3.592 keer bekeken.
Advertentie
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief van wikiHow!
Je vindt dan elke week handige handleidingen in je inbox.
Meld me aan!
