ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
ปกติประจำเดือนของผู้หญิงจะเวียนมาทุก 28 วัน เพราะฉะนั้นถ้าคุณเป็นเมนส์ทุก 21 - 35 วันก็ยังถือว่าปกติดี ช่วงเวลาที่คุณมีประจำเดือน หรือเอาง่ายๆ ก็คือ “เป็นเมนส์" จะอยู่ที่ประมาณ 3 - 8 วัน การมีเลือดออกจางๆ ระหว่างเดือน (ก่อนมีเมนส์) หรือที่ฝรั่งเรียกว่า “spotting” นั้นจริงๆ แล้วก็ไม่ใช่เรื่องปกติ แต่ไม่เป็นไรเพราะเรามีวิธีดูแลรักษามาฝากกัน
ขั้นตอน
-
กินยาคุม. หลายคนใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด (Oral contraceptives หรือ birth control pills) เพื่อรับมือเรื่อง spotting ก่อนมีเมนส์ ยาคุมจะไปจัดการกับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนระหว่างรอบเดือน [1] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ยาคุมช่วยให้เมนส์คุณมาสม่ำเสมอ ป้องกันไม่ให้ผนังมดลูกหนาเกินไปเพราะไข่ไม่ตกตามปกติ แต่สำหรับใครที่ไข่ตกตามกำหนด ยาคุมจะช่วยให้เลือดไม่ไหลเยอะหรือเยอะผิดปกติระหว่างเป็นเมนส์ [2] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
กินยาคุมเวลาเดิมทุกวัน. การลืมกินยาคุมหรือกินไม่ต่อเนื่องสม่ำเสมอก็เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดอาการ spotting ถ้าเป็นเพราะแบบนี้ละก็ แนะนำว่าต้องหาวิธีคุมกำเนิดแบบอื่นแทนระหว่างรอบเดือน
-
ใช้ยา progestin. Progestin นั้นเป็นฮอร์โมนโพรเจสเทอโรนสังเคราะห์ ฮอร์โมนโพรเจสเทอโรน (Progesterone) คือฮอร์โมนตามธรรมชาติที่สร้างโดยรังไข่ ยานี้จะช่วยจัดการปริมาณเลือดของคนที่ไม่ตกไข่เป็นประจำ โดยยา progestin นั้นกินง่ายเพราะส่วนใหญ่จะเป็นยาเม็ด [3] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ยาเม็ด Progestin จะมีส่วนผสมหลักที่ชื่อ medroxyprogesterone กับ norethindrone การกินที่แนะนำคือวันละครั้ง 10 - 12 วันต่อเดือน โดยต้องใช้ติดต่อกันหลายเดือน แต่บางครั้งคุณหมอก็จ่ายยา progestin ให้คุณกินวันละครั้ง ติดต่อกันทุกวัน นอกจากนี้ก็ยังมียา progestin แบบฉีด แบบฝัง แล้วก็แบบห่วงคุมกำเนิดด้วย
-
ลองใช้ห่วงอนามัยชนิดหลั่งสาร progestin. ในบางคนที่เลือดไหลผิดปกติ ทางเลือกที่น่าสนใจก็อาจเป็นการใช้ IUD หรือห่วงคุมกำเนิดที่มีสาร progestin โดยคุณหมอจะใส่เข้าไปในมดลูกของคุณ และมีสายโผล่ออกมาให้อุ่นใจว่าห่วงยังอยู่ดีไม่หนีหายไปไหน [4] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ห่วงอนามัยหรือห่วงคุมกำเนิดที่มีสาร Progestin ช่วยลดอาการเลือดไหลผิดปกติได้ถึง 50% ให้คุณไม่กลับไปเกิดอาการ spotting อีก แถมยังปวดท้องเมนส์น้อยลงด้วย ในบางกรณี คนที่ใส่ห่วงคุมกำเนิดชนิดนี้อาจประจำเดือนขาดไปเลยก็มี [5] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
เปลี่ยนวิธีคุมกำเนิด. ถ้าตอนนี้คุณกินยาคุมอยู่แล้ว ให้ลองปรึกษาคุณหมอดูว่าอยากลองเปลี่ยนไปใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่น อาจจะหมายถึงเปลี่ยนยาที่กิน ใช้วิธีฝังยาคุม ใส่ห่วงคุมกำเนิด หมวกครอบปากมดลูก ยาแปะคุมกำเนิด หรือเปลี่ยนมาฉีดยา [6] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ถ้าคุณใช้ห่วงคุมกำเนิดแบบไม่มีตัวยา ให้ลองถามคุณหมอว่าจะเปลี่ยนห่วงคุมกำเนิดได้ไหม ไม่ก็เปลี่ยนไปคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่นเลย เพราะคนที่ใช้ห่วงคุมกำเนิดมักมีอัตราการเกิด spotting สูงกว่าคนใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่น
-
จำกัดการกินยาแอสไพริน ไอบูโพรเฟน หรือนาพรอกเซนระหว่างเป็นเมนส์. ยาพวกนี้ช่วยแก้ปวดไม่สบายตัวระหว่างเป็นเมนส์ได้ดีก็จริง แต่รู้ไหมว่ามันทำให้เลือดคุณเจือจางลง ทำให้บางทีก็เกิดเลือดไหลทั้งที่ไม่ได้เป็นเมนส์หรือก็คือ spotting ก่อนที่ประจำเดือนรอบใหม่จะมา [7] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
บริหารความเครียด. เครียดมากไปก็ทำให้เมนส์มาช้าหรือไม่มาซะเฉยๆ ไม่ว่าคุณจะเครียดบ่อยหรือเครียดน้อย ก็ส่งผลต่อสมองส่วนไฮโปทาลามัส (hypothalamus) ได้ทั้งนั้น [8] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ไฮโปทาลามัสคือส่วนสำคัญที่ควบคุมการหลั่งฮอร์โมนหรือสารต่างๆ ตามธรรมชาติของทั้งร่างกาย รวมถึงรังไข่ที่เป็นตัวควบคุมระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและโพรเจสเทอโรนด้วย พอคุณเครียดเมื่อไหร่ รังไข่จะสูญเสียการควบคุมจนการหลั่งฮอร์โมน อย่างโพรเจสเทอโรน ไม่ปกติ ถ้าไม่มีการหลั่งฮอร์โมนโพรเจสเทอโรนละก็ เอสโตรเจนที่มากไปอาจทำให้เกิดอาการ spotting ได้เหมือนกัน [9] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง [10] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ความเครียดทั้งทางร่างกายและจิตใจต่างก็ส่งผลต่อรอบเดือนของคุณ และทำให้เกิด spotting ได้ทั้งนั้น พยายามออกกำลังกายหน่อย ไม่ต้องหนักมากก็ได้ อย่างพวกโยคะ และฝึกเทคนิคการผ่อนคลายให้หายเครียด
-
น้ำหนักอย่าให้เกินพิกัด. โรคอ้วนจะทำให้คุณเสี่ยงเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกได้ แต่ถ้าโหมออกกำลังกายหรือลดน้ำหนักเร็วเกินไปก็ทำเอารอบเดือนผิดปกติได้เหมือนกัน อาจทำให้คุณประจำเดือนขาดหรือผิดปกติ เกิด spotting ได้เหมือนกัน [11] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
นัดพบหมอสูติเป็นประจำทุกปี. นัดตรวจประจำปีอย่างการตรวจภายใน (pelvic exam) ตรวจ pap smear คัดกรองมะเร็งปากมดลูก แล้วก็การตรวจหาอาการผิดปกติอื่นๆ ถ้าคุณมีอาการ spotting บ่อยๆ ให้ลองปรึกษาคุณหมอดู จริงๆ แล้วการตรวจ pap smear กับการตรวจภายใน บางทีก็ทำให้เกิด spotting ได้ แต่ก็ถือเป็นเรื่องปกติ ไม่มีอะไรน่ากังวล [12] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ถ้าคุณท้องอยู่แต่มีเลือดออก. อาการ spotting หรือมีเลือดจางๆ ไหลออกมาจากช่องคลอดถือเป็นเรื่องปกติ แต่สำหรับคนท้องถือเป็นสัญญาณอันตรายว่าอาจมีภาวะแทรกซ้อน เช่น การแท้ง หรือท้องนอกมดลูก (ectopic pregnancy) [13] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ถ้าคุณเลือดออกผิดปกติแล้วมีอาการอื่นร่วมด้วย. พวกอาการปวด อ่อนแรง หรือวิงเวียน เป็นสัญญาณบอกว่าคุณควรได้รับการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ [14] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
เลือดออกเยอะผิดปกติ. ถ้าก่อนและหลังเป็นเมนส์แล้วเลือดไหล หรือเลือดไหลเยอะตอนกำลังเป็นเมนส์ แปลว่าคุณอาจมีภาวะแทรกซ้อน ซึ่งหลายอาการสามารถรักษาได้ง่ายๆ ให้นัดตรวจกับสูติ-นรีแพทย์ก่อนเลย จะได้หาสาเหตุและแนะนำวิธีการรักษาต่อไป [15] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ถ้าคุณเป็นสาววัยทองแต่ยังมีเลือดออก. ไม่ว่าคุณจะบำบัดด้วยฮอร์โมนแบบต่อเนื่อง แบบเป็นรอบ หรือไม่ได้รับฮอร์โมนเลย แต่ถ้ามีเลือดไหลเมื่อไหร่แปลว่าผิดปกติแล้ว ให้คุณรีบหาหมอทันทีที่มีอาการ [16] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Mayo Clinic ไปที่แหล่งข้อมูล
- ถ้าคุณหมดประจำเดือนแล้วแต่ยังมีเลือดไหล จะเสี่ยงเป็นมะเร็งสูงขึ้น 10% เลยทีเดียว [17] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ไปตรวจเถอะ ถ้าไม่มีเมนส์นานๆ. ถ้าคุณไม่มีเมนส์ติดต่อกันนานถึง 90 วัน รีบไปหาหมอจะดีกว่า [18] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ US Office on Women's Health ไปที่แหล่งข้อมูล
-
ถ้าคุณใช้ผ้าอนามัยแบบสอดแล้วมีอาการ. หยุดใช้ทันทีแล้วรีบหาหมอด่วน โดยเฉพาะถ้ามีไข้ ปวดเมื่อยตามตัว ท้องเสียหรืออาเจียน วิงเวียนหรือเป็นลม ผื่นไหม้เหมือนแพ้แดดแบบหาสาเหตุไม่ได้ เจ็บคอ หรือตาแดง [19] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ US Office on Women's Health ไปที่แหล่งข้อมูล
-
พิจารณาอาการอื่นร่วมด้วย. อาการ spotting อาจเป็นเพราะโรคหรืออาการอื่น ทั้งที่เกี่ยวและไม่เกี่ยวกับปัญหาสุขภาพของผู้หญิง แต่ไม่ว่าจะเป็นเพราะอะไร คุณหมอจะวิเคราะห์ให้คุณเอง [20] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- การใช้ยาบางตัวอย่างพวกยากลุ่ม corticosteroids ยาเจือจางเลือด (blood thinner) กระทั่งยารักษาโรคซึมเศร้า (antidepressant) ก็อาจทำให้เกิดอาการ spotting ได้ โรคไทรอยด์กับเบาหวานก็เหมือนกัน
- ปัญหาสุขภาพของผู้หญิงที่อาจทำให้คุณเลือดไหลผิดปกติก็เช่น เนื้องอกมดลูก (uterine fibroids) ติ่งเนื้อเยื่อบุโพรงมดลูก (uterine polyps) ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (polycystic ovarian syndrome) เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (endometriosis) การติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะหรือช่องคลอด รวมถึงมะเร็ง การตรวจมะเร็งปากมดลูกผิดปกติ (Abnormal pap test) และการติดเชื้อหนองในทั้งแท้ (gonorrhea) และเทียม (chlamydia) ก็ทำให้เกิดอาการเลือดไหลผิดเวลาได้เหมือนกัน ถ้ายังมีอาการ ให้คุณรีบหาหมอทันที [21] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
เคล็ดลับ
- เด็กผู้หญิงอายุต่ำกว่า 8 ขวบ และเด็กที่ยังไม่มีแววว่าจะแตกเนื้อสาว ไม่ควรมีเลือดไหลจากช่องคลอดไม่ว่ากรณีใดๆ ถ้ามีละก็รีบพาไปตรวจด่วน
- เป็นเรื่องปกติ ที่เด็กวัยรุ่นที่เพิ่งมีเมนส์จะมาบ้างไม่มาบ้าง และเกิดอาการ spotting ในช่วงไม่กี่ปีแรก
- คนที่เพิ่งเริ่มกินยาคุมอาจเกิดอาการ spotting บ้างช่วงเดือนแรกๆ เพราะร่างกายยังปรับตัวเรื่องฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงอยู่
- อาการป่วยไข้หรือท้องเสียอาจทำให้รอบเดือนคุณไม่ปกติ และเกิด spotting ได้ แต่พอดีขึ้นแล้ว เดี๋ยวก็กลับมาเป็นปกติเอง ไม่ต้องกังวล
- ควรจดบันทึกว่าก่อน-หลังมีเมนส์ คุณมีเลือดออกแบบ spotting วันไหนและเยอะไหม เวลาไปหาหมอจะได้มีข้อมูลให้คุณหมอแนะนำวิธีรักษาถูก
- อย่าชะล่าใจว่าเลือดออกผิดปกติก็ไม่เป็นไร ถ้ามีอะไรผิดแปลกไปจากรอบเดือนธรรมดาละก็ รีบหาหมอจะดีกว่า
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.uptodate.com/contents/abnormal-uterine-bleeding-beyond-the-basics?view=print
- ↑ http://www.uptodate.com/contents/abnormal-uterine-bleeding-beyond-the-basics?view=print
- ↑ http://www.uptodate.com/contents/abnormal-uterine-bleeding-beyond-the-basics?view=print
- ↑ http://www.uptodate.com/contents/abnormal-uterine-bleeding-beyond-the-basics?view=print
- ↑ http://www.uptodate.com/contents/abnormal-uterine-bleeding-beyond-the-basics?view=print
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/spotting-between-periods.aspx
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/spotting-between-periods.aspx
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/managing-stress-during-pms.aspx
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/managing-stress-during-pms.aspx
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/spotting-between-periods.aspx
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/spotting-between-periods.aspx
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/spotting-between-periods.aspx
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003156.htm
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003156.htm
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003156.htm
- ↑ http://www.mayoclinic.org/symptoms/vaginal-bleeding/basics/definition/SYM-20050756?p=1&DSECTION=all
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003156.htm
- ↑ http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/menstruation.html
- ↑ http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/menstruation.html
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/spotting-between-periods.aspx
- ↑ http://www.everydayhealth.com/pms/spotting-between-periods.aspx
- http://www.everydayhealth.com/pms/spotting-between-periods.aspx
- http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003156.htm
- http://www.nhs.uk/chq/Pages/976.aspx?CategoryID=60&SubCategoryID=181
