ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids) เป็นหนึ่งในโรคลำไส้ที่พบบ่อยที่สุด พบได้มากถึงครึ่งหนึ่งของคนอายุ 50 ปีขึ้นไปเลยทีเดียว ริดสีดวงนอกจากทรมานแล้วคนที่เป็นยังรู้สึกอาย พูดไม่ออกบอกไม่ถูกอีกต่างหาก แต่บทความวิกิฮาวนี้จะแนะนำวิธีการรักษาโรคริดสีดวงทวารให้คุณเอง
ขั้นตอน
-
ล้างก้นให้สะอาดหลังทำธุระ. ค่อยๆ ซับให้สะอาด อย่าทำผิวระคายเคืองกว่าเดิม ให้ซับด้วยทิชชู่ชุบน้ำ เลือกทิชชู่ที่ไม่แต่งกลิ่นหรือ baby wipe คือทิชชู่เปียกเช็ดก้นเด็ก จะได้อ่อนโยนต่อผิว
-
อาบน้ำอุ่น. เปิดน้ำอุ่นใส่อ่างสูงประมาณ 10 ซม. (4 นิ้ว) จากนั้นลงไปแช่ให้สบายประมาณ 15 นาที โดยชันเข่าขึ้น ท่านี้จะทำให้น้ำอุ่นสัมผัสกับบริเวณก้นมากที่สุด ช่วยบรรเทาปวดและลดอาการระคายเคือง
- ผสมดีเกลือฝรั่ง (Epsom salts) ในน้ำสัก 1 กำมือจนเกลือละลาย ช่วยบรรเทาความเจ็บปวด ทำให้ริดสีดวงหดเล็กลงได้
-
ทาครีมหรือขี้ผึ้งยา. ยาทานี่แหละขั้นตอนสำคัญในการรักษาริดสีดวง ยาทาริดสีดวงมีขายตามร้านขายยาทั่วไป ตัวยาที่นิยมใช้กันก็เช่น
- ครีม Corticosteroid ที่มีสเตียรอยด์น้อยๆ ช่วยบรรเทาอาการปวดบวมได้ [1] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล
- ครีมที่มี lidocaine ช่วยลดปวด เพราะเป็นยาชาเฉพาะจุด [1] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล
-
ประคบด้วยถุงชาชื้นๆ อุ่นๆ. ตอนนั่งที่โถส้วม จะทำให้สบายขึ้น ถุงชาอุ่นๆ ช่วยลดปวด ส่วน tannin ในชาเป็นยาสมานตามธรรมชาติ ช่วยลดปวดบวม
-
ใช้ witch hazel. เอาสำลีก้อนชุบ witch hazel แบบยังไม่กลั่นมาแตะๆ ที่ริดสีดวง ช่วยลดปวดบวมได้ เพราะ witch hazel ถือเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่มี tannin สูงและใช้แล้วเห็นผลที่สุด
- หรือซื้อแผ่นเช็ดทำความสะอาดแบบผสม witch hazel จะเป็นเหมือนทิชชู่เปียก ใช้เดี่ยวๆ หรือร่วมกับทิชชู่ธรรมดาก็ได้
โฆษณา
-
กันไว้ดีกว่าแก้. ป้องกันไม่ให้ริดสีดวงโผล่มาแต่แรก จะง่ายกว่ามานั่งรักษาตัวทีหลัง ลองใช้วิธีการต่างๆ ต่อไปนี้ดู ถ้าอยากห่างไกลโรคริดสีดวงทวาร
- ดื่มน้ำวันละ 8 แก้ว [1] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล นอกจากไม่เป็นริดสีดวงแล้ว ยังดีต่อสุขภาพโดยรวม
- กินอาหารที่มีกากใย (ไฟเบอร์) สูง โดยเฉพาะผักผลไม้และธัญพืชโฮลเกรน (เต็มเมล็ด) จะได้ไม่ท้องเสียหรือท้องผูก
- ถ้าจำเป็นจริงๆ ก็ใช้ยาทำให้อุจจาระอ่อนนุ่ม (stool softener) ได้ อย่าไปกังวล
-
อย่าเบ่งแรงเวลาถ่ายท้อง. ริดสีดวงบางทีก็เกิดเพราะคุณเบ่งแรงเกินไป ลองปล่อยตัวตามสบายตอนถ่ายท้อง เพราะถ้าเบ่งแรงจะไปเพิ่มแรงดันทำให้เกิดริดสีดวงหรืออาการหนักกว่าเดิม
-
อย่านั่งนานตลอดวัน ลุกไปยืดเส้นยืดสายบ้าง. อย่านั่งนานๆ ลุกไปเดินเล่นหรือขยับเขยื้อนเคลื่อนไหวบ้าง พอมีแรงกดทับนานๆ ก็ทำให้เกิดริดสีดวงหรืออาการหนักกว่าเดิมได้
-
อย่าเกาแถวริดสีดวงหรือเช็ดก้นแรงเกินไป. ถ้าคันแถวๆ ริดสีดวง ให้ทา witch hazel นิดหน่อย ส่วนเวลาเช็ดก้น ก็อย่าใช้ทิชชู่แห้งๆ
- ใช้ทิชชู่เปียกหรือทิชชู่ที่นิ่ม ไม่ระคายเคือง พวกแต่งกลิ่นใส่สีนี่ต้องระวัง
-
สวมกางเกงชั้นในผ้าคอตตอน. ชุดชั้นในผ้าฝ้ายหรือคอตตอนนั้นระบายอากาศได้ดี นอกจากนี้ยังนุ่ม ไม่ระคายผิวเหมือนใยสังเคราะห์อื่นๆโฆษณา
-
ถ้าเป็นริดสีดวงเรื้อรัง เจ็บปวดทรมาน ให้ปรึกษาคุณหมอเรื่องรักษาด้วยความร้อน รวมถึงวิธีอื่นๆ. ถ้าเป็นริดสีดวงเรื้อรังจนใช้ชีวิตประจำวันไม่ค่อยสะดวก โดยเฉพาะอาการเจ็บปวดทรมาน ต้องรีบหาหมอ
- รักษาโดยใช้ความร้อน หรือ "infrared coagulation" เป็นการใช้ความร้อนยับยั้งการไหลเวียนเลือด ไม่ให้ไปเลี้ยงริดสีดวง สุดท้ายจะหลุดออกไปเอง [2] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง วิธีนี้ใช้รักษาริดสีดวงได้ทีละจุดเท่านั้น
- ใช้ยางรัดริดสีดวง (rubber band ligation) เพื่อให้เลือดไม่ไปเลี้ยงริดสีดวง จะได้ฝ่อ [3] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง คุณหมอจะใช้หนังยางรัดรอบริดสีดวง
- ผ่าตัดเอาริดสีดวงทวารออกไป (surgical hemorrhoidectomy) เป็นการตัดริดสีดวงเป็นจุดๆ ไป โดยใช้ที่เย็บผิวหนัง (stapler) หรือไหมเย็บแผล (sutures) [4] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล
-
ต้องไปหาหมอถ้าเป็นริดสีดวงแล้วมีลิ่มเลือด. ริดสีดวงทำให้เลือดรอบๆ รูก้นแข็งเป็นลิ่มเลือดได้ รวมถึงเกิดแผลเป็นที่เนื้อเยื่อใกล้เคียง ถ้าสำรวจแล้วพบว่ามีลิ่มเลือด ให้หาหมอเพื่อเอาออกและรักษาริดสีดวง
-
ต้องไปหาหมอถ้าถ่ายเป็นเลือดเยอะผิดปกติ. บางทีถ้าเห็นตัวเองถ่ายเป็นเลือดอาจเป็นเพราะริดสีดวง แต่บางทีก็เป็นสัญญาณบอกโรคร้ายแรงกว่านั้น เช่น มะเร็งโฆษณา
-
ขั้นแรกมักเป็นการรัดด้วยยาง. คุณหมอจะใช้หนังยางเส้นเล็กๆ รัดริดสีดวง เพื่อไม่ให้เลือดไปเลี้ยง ริดสีดวงจะค่อยๆ ฝ่อ เป็นขั้นตอนที่ต้องทำซ้ำประมาณ 2 - 4 ครั้ง โดยห่างกัน 6 - 8 อาทิตย์
- ผลข้างเคียงมักไม่รุนแรง เจ็บไม่มาก ไม่ถึงกับทนไม่ไหว
- อาจจะมีเลือดออกบ้าง แต่ไม่ค่อยเจอ
-
ปรึกษาคุณหมอเรื่องรักษาด้วยวิธีอื่นถ้ารัดยางแล้วไม่ได้ผล. ถ้าวิธีแรกไม่ได้ผล คุณหมอก็จะแนะนำให้อีกหลายวิธี ส่วนใหญ่จะมีผลข้างเคียงแค่เล็กน้อย และไม่เสี่ยงหรืออันตรายเท่าไหร่
- Sclerotherapy: เป็นการฉีดสารเคมีเข้าที่ริดสีดวงโดยตรงเพื่อทำให้ฝ่อ
- Laser/Infrared Coagulation: ฉายแสงให้ริดสีดวงไหม้ ทำให้เกิดแผลเป็น เลือดจะได้ไม่ไปเลี้ยง ริดสีดวงจะฝ่อในที่สุด
- Cryosurgery: อันนี้เหมือนการจี้หูดด้วยไนโตรเจนเหลว เพื่อให้เกิดแผลเป็นที่ริดสีดวง เลือดจะได้ไม่ไปเลี้ยง [5] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ปรึกษาคุณหมอเรื่องผ่าตัดกำจัดริดสีดวงถาวร. เป็นการผ่าตัดเนื้อเยื่อจากร่างกาย ถ้าคุณหมอกังวลเรื่องริดสีดวงที่ยื่นออกมา ริดสีดวงเรื้อรัง หรือถ้าวิธีอื่นที่ง่ายกว่าไม่ได้ผล ก็มักเลือกวิธีนี้ ซึ่งจะทำให้หายขาดเลย โดยคุณหมอจะผ่าตัดเอาเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงริดสีดวงออก
- ว่ากันว่า Hemorrhoidectomies หรือการผ่าตัดกำจัดริดสีดวงได้ผลดีถึง 95% และไม่ค่อยมีความเสี่ยง
- อาจต้องมีการเย็บแผล
- จะมีการวางยาสลบด้วย แต่คนไข้ส่วนใหญ่กลับบ้านได้ในวันเดียวกัน
- พอเป็นการผ่าตัดก็แน่นอนว่าจะเจ็บตัวกว่าวิธีอื่น เตรียมลางาน 1 อาทิตย์หรือนานกว่านั้นได้เลย [6] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Harvard Medical School ไปที่แหล่งข้อมูล
-
ปรึกษาคุณหมอเรื่องเย็บกำจัดริดสีดวงทั้งแบบอยู่ข้างในและยื่นออกมา. prolapsed hemorrhoid เป็นริดสีดวงที่ยื่นออกมาจากก้น รักษาได้โดยใช้อุปกรณ์ทางการแพทย์ที่เหมือนแม็กซ์เย็บกระดาษ มาใช้จัดระเบียบริดสีดวง เย็บปิดเส้นเลือดไม่ให้ไปเลี้ยง ตำแหน่งจะอยู่สูงเข้าไปในรูก้น ไม่ค่อยมีปลายประสาท เลยเจ็บตัวน้อยกว่า
- คุณหมอจะเรียกวิธีนี้ว่า Procedure for Prolapse and Hemorrhoids หรือ PPH
- PPH จะเลือดออกน้อยกว่า และไม่ค่อยคันหรือเจ็บตัวเท่าการผ่าตัดเต็มรูปแบบ
- หลัง PPH จะฟื้นตัวเร็วกว่า haemorrhoidectomy หรือการผ่าตัดกำจัดริดสีดวง
-
ปกติคุณหมอจะไม่ให้ยาแก้ปวด แต่จะจ่ายยาทำให้อุจจาระอ่อนนุ่มแทน. คุณหมอมักแนะนำให้ซื้อยาแก้ปวดกินเอง เช่น ibuprofen เพราะอาการปวดจะไม่รุนแรงถึงขั้นต้องใช้ยาแรงๆ ของคุณหมอ จากนั้นคุณหมอจะจ่ายยาทำให้อุจจาระอ่อนนุ่ม เพื่อป้องกันไม่ให้ท้องผูก คำแนะนำอื่นๆ ก็เช่น
- ถ่ายทีละน้อยแต่บ่อย
- แช่น้ำอุ่น วิธีนี้เรียก "sitz bath"
- อย่านั่งนานๆ โดยเฉพาะอย่านั่งบนพื้นหรือเก้าอี้แข็งๆ
- กินอาหารไฟเบอร์สูง [7] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
โฆษณา
-
รักษาริดสีดวงด้วยสมุนไพร. สมุนไพรหลายชนิดใช้รักษาริดสีดวงกันมาแต่โบราณ ส่วนใหญ่จะใช้ลดอาการอักเสบและบล็อกเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงริดสีดวง เวลาถ่ายจะได้สบาย เลือดไม่ไหล ให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสมุนไพร จะใช้แล้วเห็นผลกว่า นอกจากนี้ให้ควบคุมอาหารการกินไม่ให้ริดสีดวงกลับมาอักเสบอีก [8] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- Amorphophallus campanulate (บุก)
- Zingiber officinale (ขิง)
- Mesua ferrea (บุนนาค)
- Mimosa pudica (ไมยราบ)
- Terminalia belerica (สมอพิเภก)
- Terminalia chebula (สมอไทย)
- Emblica officinalis (มะขามป้อม)
- Berberis aristata (ขมิ้น) [9] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- Plumbago zeylanica (เจตมูลเพลิงขาว)
-
ลองใช้วิธี homeopathy หรือการกระตุ้นภูมิ. สารกระตุ้นภูมิหลายอย่างใช้ลดปวดและอักเสบจากริดสีดวงได้เห็นผล มีงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์รับรองด้วย
- Aesculus Hippocastanum (Horse Chestnut): มีงานวิจัยที่ชี้ว่าวิธีกระตุ้นภูมิแบบ Advanced Resonance นี้ ช่วยให้ผนังหลอดเลือดยืดหยุ่นยิ่งขึ้น [10] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Science Direct ไปที่แหล่งข้อมูล , [11] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- Collinsonia (กะเพราแดง): มีงานวิจัยที่ชี้ว่าวิธีกระตุ้นภูมิแบบ Advanced Resonance นี้ อาจช่วยรักษาบริเวณหูรูดได้ [12] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- Millefolium (ยาร์โรว์): มีงานวิจัยที่ชี้ว่าวิธีกระตุ้นภูมิแบบ Advanced Resonance นี้ อาจช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น [13] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- Aloe Socotrina (ตระกูลว่านหางจระเข้): มีงานวิจัยที่ชี้ว่าวิธีกระตุ้นภูมิแบบ Advanced Resonance นี้ ช่วยห้ามเลือดเมื่อหลอดเลือดฉีกขาด
โฆษณา
เคล็ดลับ
- มีหลายวิธีธรรมชาติใช้รักษาริดสีดวงได้ ถ้ารักษาแต่เนิ่นๆ จะดีกว่า
- อย่าเการิดสีดวง เพราะอาจทำให้ผนังหลอดเลือดที่บอบบางฉีกขาด ทีนี้จะอันตรายในระยะยาว
- ดื่มน้ำเยอะๆ ร่างกายเราประกอบด้วยน้ำเป็นส่วนใหญ่ ถ้ารู้สึกหิวน้ำเมื่อไหร่แสดงว่าอันตรายแล้ว น้ำสำคัญต่อกระบวนการขับถ่าย ถ้าดื่มน้ำน้อย จะทำให้ร่างกายขับของเสียได้ช้าลง ของเสียตกค้างในลำไส้ สุดท้ายก็อึแข็งถ่ายยาก
- อาบน้ำหรือล้างก้นแล้วต้องซับก้นให้แห้งสะอาด ถ้าปล่อยให้อับชื้น จะทำให้ระคายผิวได้
- นอกจากอาบน้ำแช่น้ำตามปกติ ให้แช่ sitz bath ร่วมด้วย จะมีอ่างที่เหมือนเก้าอี้ ใช้แช่ตัวเฉพาะก้น สะโพก กับต้นขาในน้ำอุ่น เป็นส่วนหนึ่งของการรักษาริดสีดวง
- พอริดสีดวงหายแล้ว สำคัญว่าต้องป้องกันไม่ให้เกิดซ้ำ โดยเฉพาะระวังอย่าให้ท้องผูก ให้กินอาหารไฟเบอร์สูงแต่แรก
- ครีมหรือเจลยาใช้ทารักษาคนละอาการ (เช่น ถ้าคัน/แสบ ให้ทาเจลเย็นที่มีวิตามินอีหรือว่านหางจระเข้ จะดีขึ้นอย่างรวดเร็ว) ถ้าเจ็บริดสีดวง ให้ทาครีมแก้ปวดแทน
- ถ้าเป็นไปได้ให้อาบน้ำวันละ 2 ครั้ง โดยเฉพาะคนที่คันหรือเจ็บริดสีดวงเป็นพิเศษ
โฆษณา
คำเตือน
- ถ้าเลือดออกจากก้น อยู่ๆ ก็เจ็บ หรือลักษณะการถ่ายเปลี่ยนไป ให้ไปหาหมอ
- ครีมหรือเจลเอาไว้ทาภายนอกเท่านั้น ถ้าคันหรือแสบเข้าไปข้างใน ต้องเปลี่ยนไปใช้ยาเหน็บแทน
- ถ้าเป็นริดสีดวงแล้วปล่อยไว้ไม่รักษา อาจเป็นหนักจนยื่นออกมาหรือกลายเป็นก้อนแข็งและเจ็บ แบบนี้ต้องผ่าตัดเอาออกลูกเดียว
- เป็นริดสีดวงแล้วไม่ถึงกับต้องไปหาหมอทันที อาการแรกที่มักพบคือมีเลือดสดตอนถ่าย ให้รีบดูแลตัวเอง แต่ถ้าถึงขั้นถ่ายผสมเลือดสีเข้มหรือดำ ต้องหาหมอทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณบอกว่ามีเลือดออกในทางเดินอาหาร
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ 1.0 1.1 1.2 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001337/
- ↑ http://www.webmd.com/digestive-disorders/infrared-photocoagulation-for-hemorrhoids
- ↑ http://www.webmd.com/a-to-z-guides/rubber-band-ligation-for-hemorrhoids
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0003436/
- ↑ http://www.askdoctork.com/how-are-hemorrhoids-treated-20120106965
- ↑ http://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/hemorrhoids_and_what_to_do_about_them
- ↑ http://www.webmd.com/digestive-disorders/tc/surgery-treat-hemorrhoids?page=2
- ↑ http://www.biogetica.com/diet-recommendations.php
- ↑ https://www.google.com/patents/US5591436
โฆษณา
