ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
ถ้าคุณอาเจียนและท้องเสีย ก็แสดงว่าร่างกายกำลังพยายามกำจัดสิ่งที่เป็นต้นเหตุออกมา เช่น การอาเจียนสามารถกำจัดสารพิษที่เกิดจากอาหารเป็นพิษ หรืออาจจะกำจัดไวรัสหากคุณติดเชื้อโนโรไวรัส อาการอาเจียนและท้องเสียอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย และพยาธิ หรืออาจจะเกิดจากสารพิษ การรับประทานอาหารที่มีเชื้อโรค หรือยาและอาหารบางชนิดก็อาจจะย่อยยากเนื่องมาจากหลายปัจจัย แม้ว่าการอาเจียนและท้องเสียนั้นมักจะเกิดขึ้นและหายไปเอง แต่มันก็อาจทำให้เกิดอาการขาดน้ำอย่างรุนแรงได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กทารก เด็กเล็ก และผู้สูงอายุ [1] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ FamilyDoctor.org ไปที่แหล่งข้อมูล
ขั้นตอน
-
รักษาร่างกายไม่ให้ขาดน้ำ. พยายามดื่มน้ำสะอาดมากๆ เพื่อทดแทนน้ำที่สูญเสียไป นอกจากนี้คุณก็สามารถดื่มชาสมุนไพร (เช่น คาโมมายล์ ลูกซัด หรือขิง) ที่ช่วยลดอาการคลื่นไส้ หรือจินเจอร์แอลไม่อัดแก๊ส นอกจากนี้ก็มีเครื่องดื่มหลายชนิดที่คุณควรหลีกเลี่ยงเนื่องจากจะทำให้กระเพาะอาหารและลำไส้ระคายเคือง ซึ่งจะทำให้ยิ่งท้องเสียหนักกว่าเดิม เครื่องดื่มที่ควรหลีกเลี่ยงได้แก่: [2] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- กาแฟ
- ชาดำ
- เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน
- น้ำอัดลม
- แอลกอฮอล์ เพราะจะยิ่งทำให้ร่างกายขาดน้ำมากกว่าเดิม
-
รับประทานใยอาหารให้มากขึ้น. ในการรักษาอาการท้องเสียนั้น ให้รับประทานอาหาร เช่น ข้าวกล้อง ข้าวบาร์เลย์ ธัญพืชเต็มเมล็ด หรือน้ำผักคั้นสด (เช่น แคร์รอตหรือเซเลอรี) เพราะใยอาหารจากอาหารเหล่านี้จะช่วยให้ร่างกายดูดซับน้ำและทำให้อุจจาระแข็งขึ้น ซึ่งจะช่วยชะลอและทำให้หายท้องเสีย หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง มันๆ หรือเผ็ดๆ อาหารที่มีกรด (เช่น น้ำส้ม มะเขือเทศ ผักดอง) ช็อกโกแลต ไอศกรีม และไข่
- ในการทำอาหารอ่อนๆ ที่อุดมไปด้วยใยอาหารนั้น ให้ต้มธัญพืชในซุปไก่หรือซุปมิโสะ โดยให้น้ำซุปมากกว่าธัญพืชอย่างน้อย 2 เท่า เช่น ต้มข้าวบาร์เลย์ ½ ถ้วยกับซุปไก่ 1-2 ถ้วย
-
รับประทานโพรไบโอติกส์. ซื้อโพรไบโอติกส์เสริมและรับประทานตามที่ผู้ผลิตหรือแพทย์แนะนำ โพรไบโอติกส์ช่วยเพิ่มสมดุลของแบคทีเรียในลำไส้ ถ้าคุณรับประทานโพรไบโอติกส์ในช่วงที่ท้องเสีย มันก็จะไปต่อสู้กับแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรค แหล่งโพรไบโอติกส์ที่ดีหรือประเภทของโพรไบโอติกส์ได้แก่ :
- โยเกิร์ตที่ประกอบด้วยจุลินทรีย์ที่ยังมีชีวิต
- ยีสต์ ( Saccharomyces boulardii ) [3] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล
-
Lactobacillus rhamnosus GG, Lactobacillus acidophilus และ bifidobacteria
-
รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย. ถ้าคุณรับประทานอะไรไม่ค่อยลง ให้รับประทานแครกเกอร์รสเค็มเล่นๆ เพื่อลดอาการคลื่นไส้หรืออาเจียน เมื่อคุณพร้อมที่จะรับประทานอาหารแล้ว ให้เลือก อาหารอ่อนๆ ได้แก่ กล้วย ข้าว ซอสแอปเปิล และขนมปังปิ้ง (ธัญพืชเต็มเมล็ด) เพราะจะทำให้อุจจาระแข็งขึ้นและทดแทนสารอาหารที่เสียไปได้ [4] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล
- หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์นม เพราะจะไปกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้ยิ่งท้องเสียหนักกว่าเดิม
- ถ้าคุณอาเจียนถี่ หลีกเลี่ยงอาหารแข็งและติดต่อแพทย์
-
ดื่มชา. ชาขิงหรือชาสมุนไพรทำให้กระเพาะอาหารและลำไส้สงบลงได้ และชาบางชนิดยังมีฤทธิ์ต้านแบคทีเรียและไวรัสได้ด้วย เลือกชาขิงหรือจินเจอร์แอลที่เป็นขิงจริงๆ และไม่อัดแก๊ส ขิงปลอดภัยกับหญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร และเด็กอายุตั้งแต่ 2 ปีขึ้นไป [5] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ PubMed Central ไปที่แหล่งข้อมูล
- คุณอาจจะดื่มชาที่ทำมาจากใบแบล็กเบอร์รี ใบราสป์เบอร์รี บิลเบอร์รี หรือแครอบ แต่ถ้าคุณรับประทานยาเจือจางเลือดหรือเป็นโรคเบาหวาน ควรเลี่ยงชาบิลเบอร์รี
- ดื่มชาคาโมมายล์ (ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่) หรือชาลูกซัด (ถ้าเป็นผู้ใหญ่) แช่คาโมมายล์หรือลูกซัด 1 ช้อนชาไว้ในน้ำร้อน 1 ถ้วย ดื่มวันละ 5-6 ถ้วย
โฆษณา
-
รับประทานยาแก้ท้องเสีย. แม้ว่าการรอให้หยุดถ่ายเองจะเป็นวิธีการที่ดีที่สุด แต่คุณก็อาจจะอยากชะลออาการท้องเสียด้วยการรับประทานยา คุณสามารถรับประทานยาที่หาซื้อเองได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ เช่น บิสมัท ซับซาลิไซเลตหรือใยอาหาร (เทียนเกล็ดหอย) เสริม ผู้ใหญ่สามารถรับประทานเทียนเกล็ดหอยได้วันละ 2.5-30 กรัม โดยแบ่งรับประทานวันละหลายครั้ง [6] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- บิสมัท ซับซาลิไซเลตสามารถใช้รักษา "อาการท้องร่วงของนักเดินทาง" ได้ และมีฤทธิ์ต้านแบคทีเรียอ่อนๆ
- เทียนเกล็ดหอยปลอดภัยต่อหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร
-
รับประทานขิงชนิดแคปซูล. ถ้าเป็นการอาเจียนที่เกิดจากอาหารเป็นพิษ โรคกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กอักเสบ และสาเหตุอื่นๆ ที่ไม่ร้ายแรงส่วนใหญ่ ให้รับประทานขิงชนิดแคปซูลวันละ 1,000-4,000 มก. (แบ่งรับประทานวันละ 4 ครั้ง) เช่น รับประทานครั้งละ 250-1,000 มก. วันละ 4 ครั้ง [7] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง Ozgoli, G., Goli, M., and Simbar, M. Effects of ginger capsules on pregnancy, nausea, and vomiting. J Altern Complement Med 2009;15(3):243-246. ขิงใช้รักษาอาการคลื่นไส้และอาเจียนที่เกิดจากหลายสาเหตุ รวมทั้งอาการคลื่นไส้ที่เกิดจากการทำเคมีบำบัดและแพ้ท้องด้วย
- งานวิจัยพบว่า ขิงสามารถบรรเทาอาการคลื่นไส้หลังการผ่าตัดได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะขิงช่วยยับยั้งหรือระงับหน่วยรับความรู้สึกของสมองและลำไส้บางชนิดที่เกี่ยวข้องกับอาการคลื่นไส้ [8] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง Ernst E, Pittler MH. Efficacy of ginger for nausea and vomiting: a systematic review of randomized clinical trials. Br J Anaesth 2000;84:367-71.
-
ชงชาขิง. ล้างขิงสดและหั่นเป็นชิ้นขนาด 2 นิ้ว ปอก "เปลือก" สีน้ำตาลออกหรือปอกจนเห็นเนื้อขิงสีเหลืองอ่อนด้านใน หั่นหรือขูดขิงออกเป็นชิ้นเล็กๆ ให้ได้ 1 ช้อนโต๊ะ ใส่ขิงลงไปในน้ำเดือด 2 ถ้วย ปิดฝาและต้มน้ำต่ออีก 1 นาที ปิดไฟและแช่ขิงไว้ในน้ำต่ออีก 3-5 นาที จากนั้นรินใส่ถ้วยและเติมน้ำผึ้งลงไปตามชอบ ดื่มวันละ 4-6 ถ้วย
- ใช้ขิงสดแทนการใช้จินเจอร์แอล เพราะจินเจอร์แอลส่วนใหญ่ไม่มีส่วนประกอบของขิงจริงๆ และมีสารให้ความหวานในปริมาณมาก ซึ่งคุณควรหลีกเลี่ยงสารให้ความหวานเวลาที่คุณคลื่นไส้ เพราะโดยทั่วไปแล้วน้ำตาลจะยิ่งทำให้คุณรู้สึกคลื่นไส้มากกว่าเดิม [9] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
ชงชาสมุนไพร. แม้ว่าจะยังไม่มีงานวิจัยมารับรองอย่างเพียงพอ แต่ก็เชื่อกันว่าสมุนไพรบางชนิดสามารถลดการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียที่ทำให้คลื่นไส้ได้ อย่างน้อยที่สุดชาสมุนไพรก็ช่วยให้คุณผ่อนคลายและลดอาการคลื่นไส้ได้ ในการชงชาสมุนไพรนั้น ให้คุณเติมผงหรือใบสมุนไพรแห้ง 1 ช้อนชาและแช่ไว้ในน้ำเดือด 1 ถ้วย คุณจะเติมน้ำผึ้งหรือเลมอนลงไปด้วยก็ได้ตามชอบ สมุนไพรที่แนะนำมีดังนี้ :
- เปปเปอร์มินต์
- กานพลู
- อบเชย
-
ใช้การบำบัดด้วยกลิ่นหอม. หยดน้ำมันหอมระเหยจากเปปเปอร์มินต์หรือเลมอนลงบนข้อมือและขมับทั้งสองข้าง น้ำมันเปปเปอร์มินต์และน้ำมันเลมอนนั้นใช้ในการรักษาอาการคลื่นไส้มาตั้งแต่ในสมัยโบราณ งานวิจัยพบว่า น้ำมันเหล่านี้ลดอาการคลื่นไส้โดยการช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย หรือออกฤทธิ์ต่อสมองส่วนที่ควบคุมอาการคลื่นไส้ [10] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ American Cancer Society ไปที่แหล่งข้อมูล
- ดูให้ดีว่าผิวหนังของคุณไม่ได้บอบบาง หรือไม่ก็ลองหยดน้ำมัน 1 หยดลงบนข้อมือก่อน ถ้าผิวหนังบอบบาง คุณก็อาจจะมีผื่นขึ้น เป็นรอยแดง หรือคัน ถ้าเป็นอย่างนั้นก็ให้เปลี่ยนไปใช้น้ำมันชนิดอื่นหรือเปลี่ยนวิธีการรักษา
- ใช้น้ำมันหอมระเหยเท่านั้น อย่าอมลูกอมหรือใช้น้ำหอมแทนเพราะมันไม่ได้มีส่วนผสมของน้ำมันเปปเปอร์มินต์หรือน้ำมันเลมอนจริงๆ และไม่มีส่วนผสมของน้ำมันมากพอที่จะช่วยลดอาการคลื่นไส้ได้
-
ฝึกควบคุมการหายใจ. นอนหงายและวางหมอนหลายๆ ใบไว้ใต้เข่าและคอเพื่อความสบาย วางฝ่ามือลงบนหน้าท้องใต้ซี่โครง ประสานมือเพื่อให้รู้สึกถึงนิ้วแต่ละนิ้ว วิธีนี้จะทำให้คุณรู้ว่าคุณหายใจถูกหรือเปล่า หายใจเข้าลึกๆ ยาวๆ ช้าๆ ด้วยการขยายหน้าท้อง หายใจผ่านกะบังลมแทนที่จะเป็นซี่โครง กะบังลมจะสร้างแรงดูดที่ดึงอากาศเข้าสู่ปอดมากขึ้น ซึ่งสามารถทำได้โดยการขยายซี่โครง
- งานวิจัยพบว่าการหายใจลึกๆ แบบควบคุมสามารถบรรเทาอาการคลื่นไส้ได้ ส่วนการศึกษาอื่นๆ ก็พบว่า การหายใจช่วยควบคุมอาการคลื่นไส้หลังการผ่าตัดได้ [11] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
โฆษณา
-
ให้เด็กหมั่นดื่มน้ำ. เด็กเล็กๆ มีความเสี่ยงที่จะสูญเสียน้ำมากกว่าผู้ใหญ่ พยายามให้ลูกดื่มน้ำให้ได้มากที่สุดขณะที่รอพบแพทย์ แต่เนื่องจากว่าเด็กอาจจะไม่อยากดื่มน้ำ คุณก็สามารถให้เขารับประทานของเหลวอื่นๆ ได้ เช่น : [12] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- แผ่นน้ำแข็ง (ถ้าไม่ใช่ทารก)
- ไอศกรีมแท่ง (ถ้าไม่ใช่ทารก)
- น้ำองุ่นขาว
- น้ำผลไม้ปั่น
- นมแม่ (ถ้าเด็กยังดื่มนมแม่อยู่)
-
ป้อนอาหารอ่อนๆ ให้ลูก. ถ้าลูกอายุเกิน 1 ปี คุณสามารถป้อนซุปไก่หรือซุปผักใสได้ (ซุปเนื้อก็ได้เช่นกัน แต่มันมักจะทำให้ท้องไส้ยิ่งปั่นป่วน) หรือคุณจะป้อนน้ำผลไม้ผสมน้ำเปล่าในอัตราส่วนที่เท่ากันก็ได้
- อย่าให้ลูกรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลมากเกินไป เช่น น้ำอัดลมหรือน้ำผลไม้แท้ เพราะมันมักจะทำให้ยิ่งท้องเสียหนักกว่าเดิม [13] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ FamilyDoctor.org ไปที่แหล่งข้อมูล
-
ป้อนเกลือแร่. ถ้าทารก เด็กวัยหัดเดิน หรือเด็กเล็กท้องเสียนานกว่า 2-3 ชั่วโมง ให้โทรศัพท์หากุมารแพทย์ แพทย์อาจจะแนะนำให้เด็กดื่มเกลือแร่ เช่น พีเดียไลท์ ที่ประกอบด้วยของเหลวและอิเล็กโทรไลต์ (แร่ธาตุ) ที่ป้องกันการขาดน้ำ คุณสามารถหาซื้อเกลือแร่ได้ที่ซูเปอร์มาร์เก็ตและร้านขายยาส่วนใหญ่
- สำหรับเด็กทารกและเด็กเล็ก ให้เริ่มจากป้อนน้ำเกลือแร่ 1 ช้อนชาทุก 1 หรือ 2 นาทีก่อน ถ้าเด็กสามารถรับประทานได้โดยที่ไม่อาเจียนออกมา ให้ค่อยๆ ป้อนเพิ่มทีละน้อย [14] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง คุณจะป้อนโดยใช้ช้อน ที่หยดยา หรือถ้วยก็ได้ ถ้าเป็นเด็กทารก คุณอาจจะเอาใช้ผ้าฝ้ายจุ่มในเกลือแร่แล้วบิดใส่ปากหากลูกไม่ยอมเข้าเต้าหรือดูดจากขวด
- สำหรับเด็กทารกที่ดื่มนมจากขวด ให้ใช้นมผงสูตรไม่มีแลคโตสเพราะน้ำตาลแลคโตสอาจทำให้อาการท้องเสียแย่ลงได้
- คุณสามารถใช้พีเดียไลท์ที่เป็นไอศกรีมแท่งแทนได้ถ้าลูกไม่ยอมดื่มเกลือแร่
โฆษณา
เคล็ดลับ
- อาการท้องเสียแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ถ่ายเหลว (อุจจาระเป็นน้ำ) ถ่ายเป็นน้ำ (มีน้ำปนอยู่ในอุจจาระ) หรือถ่ายเป็นมูกเลือด (มีเลือดและมูกปนอยู่ในอุจจาระ) แต่ละสาเหตุก็ทำให้เกิดอาการท้องเสียแตกต่างกันไป แม้ว่าจะสามารถรักษาได้ด้วยวิธีเดียวกันก็ตาม [15] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ American Academy of Family Physicians ไปที่แหล่งข้อมูล
- หลีกเลี่ยงกลิ่นแรง ควัน ความร้อน และความชื้น เพราะสิ่งเหล่านี้อาจจะไป “กระตุ้น” อาการคลื่นไส้หรืออาเจียนได้
- ถ้าคุณให้นมลูกอยู่แล้ว ก็ให้นมลูกระหว่างที่ลูกท้องเสียต่อไป เพราะการดื่มนมแม่จะช่วยทดแทนน้ำที่เสียไปและทำให้เด็กสบายตัว
- ถ้าคุณท้องเสียหรืออาเจียนนานกว่า 2-3 วัน (หรือมากกว่า 12 ชั่วโมงถ้าเป็นทารก เด็ก หรือผู้สูงอายุ) ให้โทรศัพท์นัดแพทย์
- ถ้าแพทย์แนะนำ ให้ลูกรับประทานอาหารเสริมจากเทียนเกล็ดหอย เด็กอายุ 6-11 ปีให้รับประทานวันละ 1.25-15 กรัม โดยแบ่งรับประทานวันละหลายครั้ง
โฆษณา
คำเตือน
- ถ้าคุณหรือลูกมีไข้นานกว่า 24 ชั่วโมง ให้โทรศัพท์หาแพทย์ทันที
- เด็กเล็กมีความเสี่ยงที่จะขาดน้ำมากกว่า เพราะฉะนั้นต้องให้ลูกดื่มน้ำให้ได้มากที่สุดระหว่างที่รอพบแพทย์
- ถ้าคุณมีเลือดหรือมูกปนในอุจจาระ ให้โทรศัพท์หาแพทย์ทันที
- อย่ารักษาเด็กทารกอายุต่ำกว่า 2 ขวบด้วยวิธีธรรมชาติ และอย่ารักษาเด็กโตด้วยวิธีธรรมชาติโดยไม่ปรึกษาแพทย์ก่อน โทรศัพท์หากุมารแพทย์เพื่อขอคำแนะนำในการรักษาเด็กทุกช่วงวัย
- ถ้าลูกไม่ยอมดื่มน้ำหรือปัสสาวะ ให้โทรศัพท์หากุมารแพทย์ทันที
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/vomiting-and-diarrhea.html
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/patientinstructions/000122.htm
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3296087/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15802416
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15802416
- ↑ http://www.drugs.com/dosage/psyllium.html
- ↑ Ozgoli, G., Goli, M., and Simbar, M. Effects of ginger capsules on pregnancy, nausea, and vomiting. J Altern Complement Med 2009;15(3):243-246.
- ↑ Ernst E, Pittler MH. Efficacy of ginger for nausea and vomiting: a systematic review of randomized clinical trials. Br J Anaesth 2000;84:367-71.
- ↑ http://www.diabetes.co.uk/high-low-blood-sugar-symptoms.html
- ↑ http://www.cancer.org/treatment/treatmentsandsideeffects/complementaryandalternativemedicine/complementaryandalternativemethodsandcancer/complementary-and-alternative-methods-and-cancer-using-cam-safely
- ↑ http://advance.uconn.edu/2002/020225/02022508.htm
- ↑ http://www.askdrsears.com/topics/health-concerns/childhood-illnesses/dehydration
- ↑ http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/vomiting-and-diarrhea.html
- ↑ http://www.merckmanuals.com/professional/pediatrics/dehydration-and-fluid-therapy-in-children/oral-rehydration
- ↑ http://www.aafp.org/afp/2011/1115/p1119.html
โฆษณา
