ดาวน์โหลดบทความ
ดาวน์โหลดบทความ
สาเหตุยอดนิยมที่ทำให้จำนวนเม็ดเลือดแดง (red blood cell count) ลดน้อยลง ก็คือขาดธาตุเหล็กในอาหารประจำวันนี่แหละ ดีไม่ดีอาจขาดแร่ธาตุและสารอาหารอื่นๆ ร่วมด้วย แก้ได้โดยกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ รวมถึงเพิ่มธาตุเหล็ก กรดโฟลิก ทองแดง (copper) วิตามินบี 12 วิตามินบี 6 วิตามินบี 9 วิตามินซี และวิตามินอีด้วย แต่ที่ครอบคลุมยิ่งกว่าคือเปลี่ยนวิถีชีวิต เช่น หันมาออกกำลังกายบ่อยขึ้น แต่ถ้าทำทุกวิธีที่แนะนำแล้วยังเหลว คงถึงเวลาหาหมอกินยา รวมถึงถ่ายเลือดแทน
ขั้นตอน
-
เพิ่มสารอาหารโดยกินอาหารที่อุดมธาตุเหล็ก. เพื่อซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอและเสริมสร้างสิ่งที่ร่างกายขาด อาหารประจำวันที่อุดมธาตุเหล็กจะช่วยเพิ่มจำนวนเม็ดเลือดแดงในร่างกายให้คุณ นั่นเพราะธาตุเหล็กเป็นองค์ประกอบสำคัญของเซลล์เม็ดเลือดแดงกับฮีโมโกลบิน ที่คอยลำเลียงออกซิเจนไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย นอกจากนี้ยังช่วยเรื่องการกำจัดคาร์บอนมอนอกไซด์ตอนหายใจออก อาหารที่เป็นแหล่งของธาตุเหล็กก็เช่น [1] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ถั่วฝัก (bean) / ถั่วเมล็ดแห้ง (legume)
- ถั่วเมล็ดแบน (lentil)
- ผักใบเขียว เช่น เคล และปวยเล้ง
- ผลไม้แห้ง เช่น ลูกพรุน
- เครื่องในสัตว์ เช่น ตับ
- ไข่แดง
- เนื้อแดง
- ลูกเกด
- ถ้าในแต่ละวัน ร่างกายได้รับอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่เพียงพอ คงต้องพึ่งอาหารเสริมและแร่ธาตุอื่นๆ ที่เพิ่มการสร้างเม็ดเลือดแดง ปกติปริมาณธาตุเหล็กที่เป็นอาหารเสริมจะอยู่ที่ 50 - 100 มก. กินได้ 2 - 3 ครั้งต่อวัน
-
เพิ่มทองแดง. ทองแดง หรือ copper ก็เป็นอีกแร่ธาตุสำคัญที่ช่วยให้เซลล์ดูดซึมธาตุเหล็กในรูปของสารเคมีได้ดี จำเป็นต่อเม็ดเลือดแดงระหว่างการเผาผลาญธาตุเหล็ก ทองแดงพบมากในเนื้อสัตว์ปีก สัตว์น้ำเปลือกแข็ง ตับ โฮลเกรน (ธัญพืชเต็มเมล็ด) ช็อคโกแลต ถั่วฝัก เชอร์รี่ และถั่วเปลือกแข็ง [2] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ MedlinePlus ไปที่แหล่งข้อมูล ปริมาณของทองแดงในรูปอาหารเสริมปกติจะอยู่ที่เม็ดละ 900 ไมโครกรัม แนะนำให้กินวันละ 1 ครั้ง
- ผู้ใหญ่ทั่วไปต้องการทองแดง 900 ไมโครกรัมต่อวัน ส่วนผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ โดยเฉพาะช่วงที่เป็นเมนส์ จะต้องการมากกว่านั้น [3] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ Oregon State University Linus Pauling Institute ไปที่แหล่งข้อมูล
-
ต้องได้รับกรดโฟลิกเพียงพอ. กรดโฟลิกหรือวิตามินบี 9 ช่วยเรื่องการสร้างเม็ดเลือดแดงให้จำนวนตรงตามเกณฑ์ ถ้ากรดโฟลิกลดลงอย่างเห็นได้ชัด เป็นไปได้ว่าคุณอาจมีภาวะโลหิตจาง (anemia) [4] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ซีเรียล ขนมปัง ผักใบเขียวเข้ม ถั่วเมล็ดกลม (pea) ถั่วเมล็ดแบน ถั่วฝัก และถั่วเปลือกแข็ง พวกนี้มีกรดโฟลิกสูง [5] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ถ้าเป็นอาหารเสริมจะอยู่ที่ 100 - 250 ไมโครกรัม แนะนำให้กิน 1 ครั้งต่อวัน
- สมาคมสูตินรีแพทย์ของสหรัฐอเมริกา (The American College of Obstetricians and Gynecologists หรือ ACOG) แนะนำว่าผู้หญิงที่มีประจำเดือนบ่อยๆ ควรได้รับกรดโฟลิก 400 ไมโครกรัมต่อวัน [6] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ส่วนสถาบันสุขภาพแห่งชาติของอเมริกา (National Institute of Health) ก็แนะนำว่าหญิงมีครรภ์ควรได้รับกรดโฟลิก 600 ไมโครกรัมต่อวัน [7] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- นอกจากช่วยกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดงที่แข็งแรงแล้ว กรดโฟลิกยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างและซ่อมแซมองค์ประกอบพื้นฐานของเซลล์ใน DNA ปกติที่ใช้การได้ดี [8] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
-
กินอาหารที่มีวิตามินเอ (Retinol). วิตามินเอช่วยเรื่องพัฒนาเซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือดแดงในไขกระดูก โดยทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงที่กำลังสร้างได้รับธาตุเหล็กเพียงพอต่อการจัดการฮีโมโกลบิน
- มันเทศ, แครอท, ฟัก (squash), ผักใบเขียวเข้ม, พริกหวานแดง และผลไม้ เช่น แอพริคอต, เกรปฟรุต, แตงโม, ลูกพลัม/ลูกพรุน และแคนตาลูป พวกนี้เป็นแหล่งวิตามินเอชั้นดี [9] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ผู้หญิงควรได้รับวิตามินเอวันละ 700 ไมโครกรัม และปริมาณที่แนะนำของผู้ชายคือ 900 ไมโครกรัม
-
วิตามินซีก็อย่าให้ขาด. [10] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง ร่างกายต้องการวิตามินซีควบคู่ไปกับธาตุเหล็กในรูปของอาหารเสริมด้วย ถึงจะเสริมฤทธิ์กัน เพราะวิตามินซีช่วยให้ร่างกายดูดซึมธาตุเหล็กได้ดียิ่งขึ้น ทำให้ผลิตเม็ดเลือดแดงมากขึ้น
- ให้กินวิตามินซี 500 มก. ต่อวัน ควบคู่ไปกับธาตุเหล็ก จะช่วยให้ร่างกายดูดซึมได้ดียิ่งขึ้น ยิ่งมีประสิทธิภาพ แต่ร่างกายได้รับธาตุเหล็กจากอาหารเสริมเยอะๆ ก็ต้องระวัง เพราะเป็นอันตรายได้
โฆษณา
-
ออกกำลังกายเป็นประจำทุกวัน . การออกกำลังกายดีต่อคนทุกเพศทุกวัย รวมถึงคนที่ปริมาณเม็ดเลือดแดงต่ำด้วย บอกเลยว่าดีต่อทั้งร่างกายและจิตใจ ร่างกายจะแข็งแรง ไร้โรคภัยและอาการเจ็บป่วย [11] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ MedlinePlus ไปที่แหล่งข้อมูล
- การออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอ (cardiovascular) เช่น จ็อกกิ้ง วิ่ง และว่ายน้ำ นี่แหละเหมาะสุด แต่จริงๆ แล้วอะไรก็ได้ที่ทำให้คุณได้ขยับเขยื้อนเคลื่อนไหว [12] X แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- การออกกำลังกายมีผลต่อการสร้างเม็ดเลือดแดงมาก เวลาคุณออกกำลังกายหนักๆ คุณจะเหนื่อยและเหงื่อออกเยอะเป็นพิเศษ ออกกำลังกายหนักแล้วทำให้ร่างกายต้องการออกซิเจนมากขึ้นเยอะ เลยส่งสัญญาณไปที่สมองว่าร่างกายกำลังขาดออกซิเจน เท่ากับกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดงและฮีโมโกลบิน จะได้ลำเลียงออกซิเจนไปทั่วร่างกาย
-
พฤติกรรมที่ควรเลิก. ถ้ากังวลเรื่องจำนวนเม็ดเลือดแดง ต้อง เลิกบุหรี่ และ เลิกเหล้า จริงๆ แล้วถ้าเลิก 2 อย่างนี้ได้จะดีต่อสุขภาพร่างกายโดยรวมเลย
- สูบบุหรี่แล้วไปรบกวนการไหลเวียนของเลือด เพราะทำให้หลอดเลือดหดตัว จนเลือดข้น ไม่ไหลเวียนและลำเลียงออกซิเจนไปยังอวัยวะต่างๆ ของร่างกายอย่างที่ควรจะเป็น แถมยังทำให้ไขกระดูกขาดออกซิเจนด้วย [13] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ National Heart, Lung, and Blood Institute ไปที่แหล่งข้อมูล
- เวลาดื่มเหล้าหนักๆ ก็ทำให้เลือดข้น ไหลเวียนไม่สะดวก และขาดออกซิเจนเช่นกัน รวมถึงสร้างเม็ดเลือดแดงน้อยลง เลยมีแต่เม็ดเลือดแดงที่ยังไม่พัฒนาเต็มที่
-
บางทีก็ต้องถ่ายเลือด. ถ้าจำนวนเม็ดเลือดแดงต่ำจนปรับอาหารการกินและใช้อาหารเสริมช่วยแล้วก็ยังเพิ่มจำนวนเม็ดเลือดแดงได้ไม่มากเท่าที่ควร ก็คงต้องถ่ายเลือด ให้คุณปรึกษาคุณหมอประจำตัวเพื่อตรวจเช็คร่างกายตามสมควร คุณหมอจะตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดแดง (complete blood count หรือ CBC) เพื่อเช็คจำนวนเม็ดเลือดแดงในร่างกายของคุณ
- ปกติจำนวนเม็ดเลือดแดงจะอยู่ที่ 4 - 6 ล้านเซลล์ต่อมิลลิลิตร [14] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ University of Rochester Medical Center ไปที่แหล่งข้อมูล ถ้าจำนวนเม็ดเลือดแดงต่ำผิดปกติ คุณหมอจะแนะนำให้ถ่ายเลือดรับเม็ดเลือดแดงเข้มข้น (packed red blood cell หรือ PRBC) หรือ whole blood เพื่อให้จำนวนเม็ดเลือดแดงและองค์ประกอบต่างๆ ของเลือดกลับมาครบถ้วนสมบูรณ์ตามปกติ [15] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ MedlinePlus ไปที่แหล่งข้อมูล
-
หมั่นตรวจเช็คร่างกาย. ถ้าอยากติดตามจำนวนเม็ดเลือดแดงของตัวเอง ก็ต้องหมั่นไปหาหมอ นอกจากนี้ยังอาจต้องทดสอบเพิ่มเติมให้แน่ใจว่าไม่มีโรคอื่นที่เป็นสาเหตุทำให้จำนวนเม็ดเลือดแดงต่ำ แนะนำให้หมั่นตรวจเช็คสุขภาพประจำปีจะดีที่สุด
- ถ้าผลออกมาว่าจำนวนเม็ดเลือดแดงคุณต่ำ ก็ต้องพยายามปรับตัวตามคำแนะนำข้อต่างๆ ที่ผ่านมาอย่างเคร่งครัด เปลี่ยนทั้งอาหารและวิถีชีวิต และพบคุณหมอทุกครั้งตามนัด ไม่นานระดับเม็ดเลือดแดงของคุณก็น่าจะกลับมาเป็นปกติ
โฆษณา
-
ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับเม็ดเลือดแดง. 1/4 ของเซลล์ในร่างกายเรา ก็คือเม็ดเลือดแดงที่เรียกว่า erythrocytes นี่แหละ เม็ดเลือดแดงพวกนี้มาจากไขกระดูก ใน 1 วินาทีจะมีเม็ดเลือดแดงเกิดขึ้นมากถึง 2.4 ล้านเลยทีเดียว [16] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ MedlinePlus ไปที่แหล่งข้อมูล
- เม็ดเลือดแดงจะไหลเวียนไปทั่วร่างกายเป็นเวลา 100 - 120 วัน นี่คือสาเหตุว่าทำไมเราถึงต้องรอ 3 - 4 เดือน ถึงจะบริจาคเลือดได้อีกครั้ง
- ผู้ชายจะมีเม็ดเลือดแดงประมาณ 5.2 ล้าน ต่อลูกบาศก์มิลลิเมตร ส่วนผู้หญิงมี 4.6 ล้าน ถ้าใครบริจาคเลือดบ่อยๆ จะสังเกตว่าผู้ชายผ่านการคัดเลือกเป็นผู้บริจาคเลือดมากกว่าผู้หญิง
-
ฮีโมโกลบินมีหน้าที่อะไรในเลือด. ฮีโมโกลบินเป็นโปรตีนที่อุดมธาตุเหล็ก เป็นส่วนประกอบหลักของเม็ดเลือดแดง [17] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ University of California San Francisco Health Center ไปที่แหล่งข้อมูล ที่เม็ดเลือดเป็นสีแดงก็เพราะธาตุเหล็กจับตัวกับออกซิเจนนี่แหละ
- แต่ละโมเลกุลของฮีโมโกลบิน จะมีธาตุเหล็ก 4 อะตอม แต่ละอะตอมจะจับตัวกับออกซิเจน 1 โมเลกุลและ 2 อะตอม เม็ดเลือดแดง 33% เลยเป็นฮีโมโกลบิน ปกติผู้ชายจะมี 15.5 g/dL และผู้หญิงมี 14 g/dL
-
รู้จักหน้าที่ของเม็ดเลือดแดง. เม็ดเลือดแดงมีหน้าที่สำคัญคือลำเลียงเลือดที่เต็มไปด้วยออกซิเจน จากปอดไปยังเนื้อเยื่อและเซลล์ต่างๆ เม็ดเลือดแดงจะมีเยื่อหุ้มเซลล์ที่สร้างจากไขมันกับโปรตีน จำเป็นต่อการทำงานของร่างกาย โดยจะไหลเวียนไปตามเส้นเลือดฝอย [18] X แหล่งข้อมูลที่เชื่อใจได้ University of Rochester Medical Center ไปที่แหล่งข้อมูล
- นอกจากนี้เม็ดเลือดแดงยังช่วยกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์ เพราะมีเอนไซม์ carbonic anhydrase ที่ทำให้น้ำกับคาร์บอนไดออกไซด์ทำปฏิกิริยากันจนเกิดเป็นกรดคาร์บอนิก แยกประจุไฮโดรเจนกับไบคาร์บอเนตออกจากกัน
- ประจุไฮโดรเจนจะจับตัวกับฮีโมโกลบิน ส่วนประจุไบคาร์บอเนตจะเข้าสู่พลาสมา กำจัดคาร์บอนไดออกไซด์ได้มากถึง 70% คาร์บอนไดออกไซด์ 20% จะจับตัวกับฮีโมโกลบิน แล้วค่อยเข้าไปยังปอด แต่ที่เหลืออีก 7% จะละลายไปกับพลาสมา
โฆษณา
เคล็ดลับ
- วิตามินบี 12 กับบี 6 ก็มีประโยชน์ ปกติวิตามินบี 12 จะเป็นเม็ด 2.4 ไมโครกรัม แนะนำให้กินวันละ 1 เม็ด ส่วนวิตามินบี 6 จะเป็นเม็ด 1.5 ไมโครกรัม กินวันละ 1 เม็ดเช่นกัน ทั้งเนื้อสัตว์และไข่จะมีวิตามินบี 12 ส่วนกล้วย ปลา และมันฝรั่งอบ จะมีวิตามินบี 6
- เม็ดเลือดแดงจะอยู่ได้ 120 วัน หลังจากนั้นไขกระดูกจะสร้างเม็ดเลือดแดงชุดใหม่ออกมา
โฆษณา
ข้อมูลอ้างอิง
- ↑ http://www.prweb.com/releases/2013/8/prweb10997151.htm
- ↑ https://medlineplus.gov/ency/article/002419.htm
- ↑ https://lpi.oregonstate.edu/mic/minerals/copper
- ↑ https://www.webmd.com/a-to-z-guides/folic-acid-deficiency-anemia#1
- ↑ https://www.webmd.com/baby/qa/what-foods-contain-folic-acid
- ↑ https://www.pharmacytimes.com/resource-centers/omega-3/recommending-prenatal-vitamins-a-pharmacists-guide
- ↑ https://ods.od.nih.gov/factsheets/Folate-HealthProfessional/
- ↑ https://www.berkeley.edu/news/media/releases/97legacy/dna.html
- ↑ https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminA-HealthProfessional/
- ↑ https://www.webmd.com/cold-and-flu/qa/what-foods-are-rich-in-vitamin-c
- ↑ https://medlineplus.gov/benefitsofexercise.html
- ↑ https://www.webmd.com/fitness-exercise/guide/exercise-healthy-heart#1
- ↑ https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/smoking-and-your-heart
- ↑ https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=red_blood_cell_Count
- ↑ https://medlineplus.gov/ency/article/003644.htm
- ↑ https://medlineplus.gov/ency/anatomyvideos/000104.htm
- ↑ https://www.ucsfhealth.org/education/hemoglobin_and_functions_of_iron/
- ↑ https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentID=34&ContentTypeID=160
- Harold S. Ballard, MD, “The Hematological Complications of Alcoholism."
- Marie Dunford, J. Doyle, “Nutrition for Sport and Exercise," Chapter 8, page 302.
โฆษณา
